Παρασκευή 24 Δεκεμβρίου 2010

Ο Εορταστικός καταναλωτισμός και η διαχρονική έννοια του Δώρου


Κάθε χρόνο οι πόλεις στολίζονται όλο και πιο νωρίς για να υποδεχθούν τα Χριστούγεννα. Πανύψηλα δένδρα, χιλιάδες λαμπάκια, εκατοντάδες αγιοβασίληδες προσπαθούν με κάθε τρόπο να οδηγήσουν τους καταναλωτές στην εμποροπανήγυρη. Είναι η περίοδος που και οι πιο μετριοπαθείς καταναλωτές συναγωνίζονται τους φαν των κάθε λογής mall. Οι τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές διαφημίσεις, τα ιλουστρασιόν φυλλάδια στις εφημερίδες κάθε χρόνο πασχίζουν να μας δείξουν ότι πρωτοχρονιά χωρίς κατανάλωση δεν συνάδει. Και όλα αυτά συνυφασμένα με την πρακτική του δώρου.


Δώρο στη/ο σύντροφο, συγγενή, παιδιά, ανίψια, γονείς, φίλους. Δώρα σε όλους. Ο περιβόητος 13ος μισθός επιστρέφει στο χώρο εκταμίευσης. Ο οποίος –τι ειρωνεία– αποκαλείται και αυτός δώρο Χριστουγέννων. Από πότε αλήθεια, τα αφεντικά μας χαρίζουν;

Θυμόμαστε όλοι πέρσι (Σημ.: εννοεί κατά την εξέγερση του Δεκέμβρη 2008) τέτοιες μέρες, που στις μεγάλες πόλεις του ελλαδικού χώρου ξεσπούσαν μεγάλης έκτασης συγκρούσεις, τις εκκλήσεις δημάρχων, υπουργών και εμπόρων για ηρεμία και παράλληλη εφαρμογή χαριστικών διατάξεων για μη φορολόγηση τους.

Ιβάν Ίλλιτς


Ένας από τους σημαντικότερους κριτικούς αναλυτές της βιομηχανικής κοινωνίας. Γεννήθηκε στη Βιέννη το 1926 από πατέρα Κροάτη και μητέρα εβραία (ρώσικης καταγωγής κατά την Λ. Ζωγράφου). Πέθανε στις 2 Δεκεμβρίου του 2002 στη Βρέμη της Γερμανίας. Σπούδασε κρυσταλλογραφία, ιστορία, φιλοσοφία και θεολογία. Γίνεται καθολικός ιερέας το 1951 και ζητά να σταλεί στη Ν. Υόρκη, σε μια ιρλανδέζικη συνοικία, όπου ζούσαν και πολλοί πορτορικανοί. Το 1956 γίνεται αντιπρύτανης στο Πανεπιστήμιο του Πουέρτο Ρίκο και μετά τον αποσχηματισμό του από την Εκκλησία (1960), γίνεται καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Φορντ Χαμ της Ν. Υόρκης. Το κυρίως έργο του συνδέεται με το Κέντρο Διαπολιτισμικής Τεκμηρίωσης (CIDOC) το οποίο ιδρύει το 1964 στην Γκουερναβάκα του Μεξικού, μέσα από τη δραστηριότητα του οποίου προκύπτουν όλες οι ριζοσπαστικές του αναλύσεις και οι εναλλακτικές του προσεγγίσεις για την βιομηχανική κοινωνία. Μέσα σε μια δεκαετία δημοσιεύει περισσότερες από 350 εργασίες και δημιουργεί μια μοναδική βιβλιοθήκη με 100.000 εργασίες για τις λαϊκές θρησκείες και τους πολιτισμούς της Λατινικής Αμερικής. Ανατρέπει τον παραδοσιακό ρόλο του «εκπαιδευτή» και στα σεμινάρια που οργανώνει παίζει το ρόλο του συντονιστή-προγραμματιστή (Λειτουργική μετατόπιση από το ουσιαστικό στο ρήμα). Μια ξεχωριστή προσωπικότητα που έδωσε νόημα και υπόσταση στην «εναλλακτικότητα» του οικολογικού λόγου. Χάρις στον Ίλλιτς οι οικολόγοι δικαιούνται να αποκαλούνται και «εναλλακτικοί».


Από τα μέσα της δεκαετίας του ’80, όπως αναφέρει ο Κ.Χατζηκυριάκου στην Αυγή της 16/12, έζησε με έναν όγκο, αρνούμενος να υποβληθεί σε ιατρικές θεραπείες από ένα ιατρογενές σύστημα που βρέθηκε στο στόχαστρό του και αποτέλεσε μία από τις εναλλακτικότερες προσεγγίσεις του στο περίφημο βιβλίο του Ιατρική νέμεση (1973 και στα ελληνικά το 1988 από την Εκδοτική Ομάδα). Η στάση του αυτή είναι απόλυτα συνεπής με όσα έγραφε: «…από τη στιγμή που ένα γιατρός περιθάλπει ανίατους αρρώστους, διαστρεβλώνει την τέχνη του: από μέσο την κάνει σκοπό… Το κόστος της θεραπείας έφτασε να φαίνεται ασήμαντο μπροστά στο κόστος της παράτασης μιας άρρωστης ζωής». Περπάτησε με τα πόδια όλη την Λατινική Αμερική και γνώριζε έντεκα γλώσσες.

Το συγγραφικό του έργο ξεκινά με το βιβλίο του Κοινωνία χωρίς σχολεία (1971 και στα ελληνικά 1976 από τη Νεφέλη), όπου τάσσεται κατά της υποχρεωτικής σχολικής εκπαίδευσης. Ακολουθούν το Μετά την κοινωνία χωρίς σχολεία, τι; πολιτική αντιστροφή (1973 και στα ελληνικά από τις εκδ. Σπηλιώτη, χ.χ.), Να λευτερώσουμε το μέλλον (εκδ. Γραμμή, σε μετάφραση και πρόλογο της Λιλής Ζωγράφου και του Έριχ Φρομ, 1977), Ευτραπελία (εκδ. Κατσάνος, 1989, τίτλος στα αγγλικά: Tools for conviviality), Στο σοσιαλισμό φτάνεις μόνο με ποδήλατο (εκδ. Κατσάνος, 1989), Η2Ο και τα νερά της λησμοσύνης (εκδ. Χατζηνικολή 1990) και Για τις ανάγκες του ανθρώπου (εκδ. Νησίδες).

Κυριακή 21 Νοεμβρίου 2010

Αντιναζισμός, Δημοκρατία και κοινωνικός αγώνας


Φαίνεται πως όσες αναφορές κι αν γίνουν στις διάφορες μορφές και τρόπους, μέσα από τις οποίες εφαρμόζεται η κρατική επιβολή, όσο περισσότερο διεξοδική γίνεται η διερεύνηση των εκφράσεων και παραμέτρων της εξουσιαστικής τεχνικής, πάλι θα εμφανίζονται λογικές και πρακτικές, που δεν φαίνονται διατεθειμένες να ξεπεράσουν φραγμούς και εμπόδια, παραμένοντας εγκλωβισμένες μέσα σε όρια που οι καιροί έχουν ξεπεράσει στην πράξη.

Αυτή η κατάσταση δείχνει πως η δυνατότητα του κράτους να επαναβεβαιώνει και να δοκιμάζει τις πρακτικές του δεν έχει ατονήσει. Η συνεχής προώθηση των μέσων που διαθέτει και η ανάλογη εφαρμογή των τεχνικών που αναπτύσσει, κατορθώνουν ανά περιόδους να γίνονται τα κλειδιά για την επιτυχία των μακροπρόθεσμων σχεδιασμών του.

Η προβολή και η αξιοποίηση των φασιστικών ομάδων αποτελούσε ανέκαθεν το μέσο για την εκτροπή ή και την καταστολή των κοινωνικών αγώνων. Οι φασιστικές - ναζιστικές ομάδες αποτελούν μέρος μιας διαρκούς προσπάθειας των εξουσιαστών, που αποσκοπεί στην μερικοποίηση της κοινωνικής δράσης και την ενασχόληση των αναρχικών και των αγωνιζόμενων ανθρώπων με επί μέρους καταστάσεις. Άλλωστε, στα πλαίσια της πολιτικής τεχνικής, η δημοκρατία ανέκαθεν εμφανιζόταν σαν κάτι το ανταγωνιστικό προς το φασισμό και τον εθνικισμό. Η πραγματικότητα είναι, βέβαια, διαφορετική, αφού η μία πολιτική έκφραση συμπληρώνει την άλλη στη διεκπεραίωση των επιδιώξεων του κράτους και τη διατήρηση των συνθηκών καταπίεσης κι εκμετάλλευσης.

Αντιφασιστικές εμμονές


Έχουμε αναφερθεί και σε προηγούμενα άρθρα μας στη ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ στο θέμα του αντιφασισμού.


Πέρα από την σαφή διάκριση ανάμεσα στον φασισμό, το ναζισμό και το νεοναζισμό, που θα πρέπει να γίνεται, για να αποφεύγονται οι κατασκευασμένες ιδεολογικοπολιτικές πολώσεις, που ωθούν στον φανατισμό, εξ ίσου σημαντικό είναι να γίνει κατανοητό πως ο ναζισμός, ο φασισμός και η δημοκρατία με οποιεσδήποτε αποχρώσεις ή συνθέσεις κι αν εμφανίζονται, συνιστούν πολιτική έκφραση και εφαρμογή των συνθηκών καταπίεσης κι εκμετάλλευσης μέσω του κράτους.

Και με ακόμα πιο απλά λόγια. Η δημοκρατία, (άμεση ή έμμεση, συμμετοχική, κοινοβουλευτική, βασιλευόμενη, προεδρική ή προεδρευόμενη κ.λπ.), η δικτατορία (ναζισμός, φασισμός, στρατιωτική δικτατορία, δικτατορία του προλεταριάτου κ.λπ.), η απολυταρχία και η ολιγαρχία σε διάφορες ιστορικές αλλά και σύγχρονες εκδοχές τους αποτελούν τρόπους άσκησης της εξουσίας στους υποταγμένους που άλλοτε ονομάζονται πολίτες, άλλοτε υπήκοοι και σε άλλες περιπτώσεις έχουν τους ανάλογους επιθετικούς προσδιορισμούς, που έχουν επιλεγεί από την κυριαρχία (σοβιετικός πολίτης κ.ά.).

Γι’ αυτό, δεν χωρά κανενός είδους αμφιβολία πως η δράση για την απελευθέρωση από τις καταπιεστικές κι εκμεταλλευτικές συνθήκες δεν μπορεί να έχει αποτελέσματα από τη στιγμή που δεν στρέφεται εναντίον της συμπυκνωμένης και δομημένης μορφής εξουσίας, την πηγή από την οποία προέρχονται: Το κράτος. Έτσι, από τη στιγμή που η δράση των καταπιεσμένων στρέφεται προς τη διαχείριση ή τις επιπτώσεις που έχει αυτή στο σύνολο των καταπιεσμένων ανθρώπων, τότε αφήνεται αλώβητη η κύρια πηγή των δεινών.

Τρίτη 2 Νοεμβρίου 2010

EΘΝΟΣ: Η κατασκευή ενός ιδεολογήματος


Το έθνος συγκροτείται, δια μέσου μιας μακρόχρονης διαδικασίας, στη Δυτική Ευρώπη: το φαινόμενο έχει τις ρίζες του στο εκρηκτικό κομμάτιασμα της δυτικής Χριστιανοσύνης, στην παρακμή και το ξεπέρασμα του φεουδαρχισμού, στην ανάπτυξη των πόλεων και της αστικής τάξης…Το κράτος είναι ο ιστορικο-κοινωνιολογικός πυρήνας του έθνους». (Έντγκαρ Μορέν)

«Το έθνος είναι το αποτέλεσμα του κράτους και όχι η αιτία. Είναι το κράτος που δημιουργεί το έθνος και όχι το έθνος που δημιουργεί το κράτος…Το έθνος υπόκειται πάντα σε πολιτικές θεωρήσεις, βασισμένες σε συγκεκριμένους πολιτικούς λόγους πίσω από τους οποίους καλύπτονται πάντοτε τα συμφέροντα των προνομιούχων μειοψηφιών». (Ρούντολφ Ρόκερ)

«Το έθνος στην πραγματικότητα είναι ένα λάστιχο που τεντώνεται ή μαζεύεται ανάλογα με τα συμφέροντα των κατασκευαστών και χειριστών του… Δεν έχει καμία σημασία, στη βάση και στη προοπτική της κοινωνικής κι ατομικής απελευθέρωσης, η αποδοχή κι αναγνώριση της έννοιας του έθνους. Το έθνος, σαν μια ακαθόριστη συνεύρεση μεγάλων και ανομοιογενών μεταξύ τους ομάδων ανθρώπων, δεν μπορεί να αποτελέσει από μόνο του στοιχείο αντιπαλότητας. Η αντιπαλότητα του «έθνους», ενεργοποιείται μέσω της κυριαρχίας, της πολιτικής». (Αναρχική Θεώρηση, τεύχος 8-9, σελ.18)

Καρλο Καφιέρο


Ο Cafiero γεννήθηκε την 1η Σεπτεμβρίου του 1846 από οικογένεια εύπορη και φιλελεύθερη. Μεγαλώνει στην μικρή πόλη Molfetta, όπου από την εφηβεία του παρακολουθεί σεμινάρια νομικής και σε ηλικία μόλις 20 χρονών ολοκληρώνει τις νομικές σπουδές του στο πανεπιστήμιο της Νάπολης.

Αμέσως μετά, το 1867, μετακομίζει στην τότε πρωτεύουσα της Ιταλίας Firenze, όπου εδρεύει ένα κέντρο σπουδών ανατολικής κουλτούρας, στο οποίο συμμετέχει καλλιεργώντας τα ενδιαφέροντά του για τους πολιτισμούς της ανατολής και αρθρογραφεί στο περιοδικό «Rivista Orientale» (Ανατολική Θεώρηση), ξεκινώντας τα πρώτα βήματα στην διπλωματική καριέρα.

Στη Firenze, που ακολουθεί τους δημοκρατικούς και ρεπουμπλικανικούς κύκλους, θα παραμείνει μέχρι το 1869, όταν αηδιασμένος από αυτούς αποφασίζει να ταξιδέψει στο εξωτερικό.

Τετάρτη 20 Οκτωβρίου 2010

ΕΚΛΟΓΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ


Το παρακάτω κείμενο δημοσιεύθηκε το 1902!!!

Η εσωτερική λογική και η διαύγεια του λόγου του το κάνουν επίκαιρο ακόμα και σήμερα. Ορισμένα σημεία του που αναφέρονται σε ό,τι ίσχυε την εποχή που γράφτηκε το κείμενο, όπως π.χ. η ψήφος στα 21 ή η απαγόρευση ψήφου στους στρατιωτικούς, δεν αλλάζουν σε τίποτα τη σημασία του κειμένου.

Η ενίσχυση της κοινοβουλευτικής δικτατορίας πάνω στους καταπιεζόμενους δείχνει και τη σημασία που αποκτά η ΕΚΛΟΓΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ σαν κίνηση σαμποταρίσματος των εκλογών, που θα μπορούσε να οδηγήσει στην ανατροπή και εν τέλει στην καταστροφή του κράτους και την εξάλειψη των εξουσιαστικών κι εκμεταλλευτικών σχέσεων. Εννοείται, πως αυτά τα αποτελέσματα δεν τα αποφέρει μόνη της η ΕΚΛΟΓΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ, αλλά σε συνδυασμό με εξεγερτικές κοινωνικές πρακτικές τις οποίες –μέσα από διεργασίες σύνθεσης– στηρίζει, αλλά και από τις οποίες στηρίζεται.

Οι απειλές των εξουσιαστών για δήθεν επιβολή ποινών, σε περίπτωση που κάποιος δεν ψηφίσει, αποδείχνονταν κενές, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις όπου η αποχή ήταν μεγάλη. Κανένα κράτος δεν είχε τολμήσει να προχωρήσει στην επιβολή ποινών σε χιλιάδες άτομα που δεν ψήφιζαν. Τώρα μάλιστα που αυτό το ζήτημα είναι ξεκαθαρισμένο, ακόμα και στο πλαίσιο των νομοθεσιών τους, γίνεται κατανοητό πως οι όποιες απειλές αποσκοπούν στον εκφοβισμό. Ήδη τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια τα ποσοστά της αποχής, των άκυρων και των λευκών ψηφοδελτίων έχει ξεπεράσει το 30% αυτών που είναι γραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους.

Σάββατο 9 Οκτωβρίου 2010

Οι εκλογές ως νομικός μηχανισμός


Το κείμενο που ακολουθεί είναι δυο αποσπάσματα κειμένων από την μπροσούρα “Οι αναρχικοί και οι εκλογές”. Η μπροσούρα είναι μετάφραση της ομότιτλης γαλλικής που έβγαλε η ομάδα”Volonte Anarchiste” και μετάφρασε στα ελληνικά ο αναρχικός δικηγόρος και νομικός Βασίλης Καραπλής (έκδοση Ελεύθερος Τύπος, 1981). Σε κάποια σημεία έχει διασκευαστεί σύμφωνα με τα πιο σύγχρονα κι ελλαδικά δεδομένα.


Η διενέργεια των εκλογών συνίσταται στο ότι, δια της ψήφου, δίνεται μια εντολή. Στην πραγματικότητα, υπάρχουν δυο μηχανισμοί που πρέπει να διακρίνουμε:

1. Η ψήφος:

Η ψήφος είναι μια ετυμηγορία, μια «ευχή» που εκφράζει καθένα από τα πρόσωπα που καλούνται να εκφέρουν μια γνώμη.

Η λέξη λοιπόν ορίζει μια τεχνική διαδικασία που παίρνει αρκετές μορφές. Οι αναρχικοί άλλωστε δεν είναι γενικά αντίθετοι στην τεχνική διαδικασία της ψήφου αυτή καθαυτή, με την έννοια της ενδεικτικής ψήφου που δεν έχει αναγκαστικές συνέπειες παρά μόνο για κείνους που το θέλουν.

Αναρχικός κομμουνισμός και εκλογές


Σκέψεις και προτάσεις

Το κείμενο αυτό γράφτηκε το 2003 ως συνεισφορά στην όλη συζήτηση στη Χιλή σχετικά με τις τότε επερχόμενες τοπικές εκλογές και τον τρόπο με τον οποίο πολλοί σύντροφοι θελήσαμε να αφιερώσουμε το κύριο βάρος της δράσης και των μέσων που διαθέταμε (οικονομική κατάσταση και έμψυχο υλικό) στην αντιεκλογική προπαγάνδα. Επίσης, την ίδια περίοδο διεξήχθη μια συζήτηση καθώς αρχίζαμε να συμμετέχουμε στις εκλογές σε πανεπιστήμια, σχολεία, συνδικάτα και κοινοτικές οργανώσεις και μερικοί διακήρυξαν ότι οι αναρχικοί τάσσονται ενάντια στην ψηφοφορία οποιασδήποτε μορφής. Μερικά από τα ζητήματα που θίχτηκαν στη συζήτηση αυτή εμφανίζονται επανειλημμένως μπροστά μας και απεικονίζουν βαθύτερα πολιτικά ζητήματα.

Κάθε φορά που διεξάγονται εκλογές, στους τοίχους των δρόμων γράφονται συνθήματα με το όνομα του ενός ή του άλλου υποψηφίου, με το ένα ή το άλλο σύνθημα, με υποσχέσεις ότι, «αυτή τη φορά το εννοούμε, τα πράγματα θα αλλάξουν». Οι άνθρωποι που περνούν από εκεί είναι πολύ καλά εξοικειωμένοι με τη γνωστή αυτή εικόνα, που επαναλαμβάνεται κάθε λίγο και λιγάκι: οι δρόμοι καταλήγουν να βρωμίζουν με όλα αυτά τα σκουπίδια και πλένονται μόνο με τη χειμωνιάτικη βροχή.

Και ανάμεσα σε όλο αυτό το σορό υποψηφίων και συνθημάτων, υπάρχουν, φυσικά, πάντα και συνθήματα που καλούν σε αποχή από τις εκλογές: στο στρατόπεδο αυτό εντάσσεται σχεδόν όλη εκείνη η αριστερά που αυτοχαρακτηρίζεται επαναστατική. Έτσι, αρκετές ομάδες του φάσματος αυτού καλούν τον κόσμο να μην ψηφίσει, κυρίως λόγω της ανικανότητάς τους να κατεβάσουν τους υποψηφίους τους και όχι πραγματικά για οποιαδήποτε άλλα βαθύτερα πολιτικά ζητήματα. Η πρόσφατη εμπειρία του PODEMOS αποτελεί μια καλή απόδειξη γι’ αυτό, όταν μερικοί που κάποτε ήσαν πρωτοπόροι της αντιεκλογικής τακτικής μετατράπηκαν σε υποψηφίους ενός πολιτικού συνασπισμού που σχηματίστηκε τότε. Μερικοί άλλοι θα έχουν περισσότερους λόγους από τα καθαρώς διαδικαστικά ζητήματα. Και εκεί πάλι μπορούμε να βρούμε ένα ευρύ φάσμα λόγων του να μην ψηφίσουμε: από εκείνους που δεν θέλουν να παράσχουν οποιαδήποτε νομιμοποίηση στο Σύνταγμα που κατασκευάστηκε από το καθεστώς Pinochet μέχρι εκείνους που αντιτάσσονται σε οποιαδήποτε μορφή «εξουσίας».

Σάββατο 25 Σεπτεμβρίου 2010

Ένας - τρεις, Χρήστος Τσουτσουβής!


"Για το Χρήστο Τσουτσουβή ισχύει η φράση του Θουκυδίδη - του αρχαίου ιστορικού που κατέγραψε την ιστορία του Πελοποννησιακού πολέμου -, ότι "ο θάνατος στη μάχη είναι τίτλος τιμής και συνοδεύεται από τις επευφημίες των πολιτών". Σκοτώθηκε μεν από τους αστυνομικούς, αλλά πήρε και δυο-τρεις μαζί του. Για μένα, ήταν ένας πολεμιστής, ένας μαχητής. Πιστεύω ότι η κοινωνία χρειάζεται κι άλλους τέτοιους."


Απ' την απολογία του αναρχικού Νίκου Μαζιώτη.

Ο Χρήστος Τσουτσουβής υπήρξε ο δεύτερος νεκρός αντάρτης πόλης με τον Κασσίμη. Ισως ο Χ. Τσουτσουβής είναι το πρόσωπο που τιμήθηκε περισσότερο απ' όλα τ' άλλα στον αναρχικό-αντιεξουσιαστικό χώρο.

Ενοπλες ομάδες όπως η "Επαναστατική Φράξια για την Ανατροπή - Χρήστος Τσουτσουβής" έκαναν χτυπήματα σε καπιταλιστικούς στόχους για να τιμήσουν την μνήμη του.

Συνθήματα σε τοίχους και πορείες με αναφορά στο όνομα του, τραγούδια αφιερωμένα σ' αυτόν, αφιερώματα σε αναρχικά έντυπα δείχνουν ότι ο θάνατος του Τσουτσουβή δεν πέρασε απαρατήρητος από ένα μεγάλο μέρος του αντικαπιταλιστικού κινήματος.

Σχετικά με τη φυλακή και τη φυλάκιση


Η φυλάκιση είναι ένα μέσο.


Δεν είναι, βέβαια, μέσον αποτροπής της εγκληματικότητας, όπως ισχυρίζεται το κράτος και οι διαχειριστές του, όπως δεν είναι και μέσον απονομής δικαιοσύνης.

Γιατί, το ζήτημα δεν βρίσκεται στις υποκριτικές έννοιες και τους όρους που έχει καθιερώσει η εξουσιαστική ιδεολογία, αλλά στην πραγματικότητα που αναδεικνύεται.

Αυτή η πραγματικότητα συνδέεται με την προέλευση και την ύπαρξη των εξουσιαστικών σχέσεων και δομών, των οποίων η συγκροτημένη εφαρμογή είναι το κράτος.

Η έννοια του περιορισμού τόσο από εδαφικής απόψεως όσο και από την σκοπιά της έκφρασης, είναι στοιχείο υποδούλωσης της ανθρώπινης οντότητας.

Εννοείται πως «περιορισμοί» που έχουν σχέση με τη δραστηριότητα της φύσης (όπως για παράδειγμα βροχή, χιόνι, σεισμός κλπ) δεν εντάσσονται σε διαδικασίες επιβολής και εξουσίας, αφού αφ’ ενός είναι παροδικές καταστάσεις και αφ’ ετέρου οι εκδηλώσεις τους αφορούν τις ενδογενείς λειτουργίες μετασχηματισμού και ανανέωσης των όρων ύπαρξης του πλανήτη.

Εκσυγχρονισμός του ελληνικού κράτους και κοινωνικός ανταγωνισμός τις δύο τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα


Ήδη από τις αρχές του 1880 το ελληνικό κράτος εκπροσωπείται πλέον, και ύστερα από μια μακρά περίοδο, –που σημαδεύτηκε από την εναλλαγή στη διαχείριση της εξουσίας πολλών και μικρών κομμάτων, (του ρωσικού, γαλλικού και αγγλικού κόμματος) αλλά και κυβερνήσεων συνασπισμού–, από δύο κύρια πολιτικά κόμματα: το «Νεωτερικό» του Χαρίλαου Τρικούπη (το οποίο καταλαμβάνει την εξουσία το μεγαλύτερο μέρος της περιόδου 1880-95) και το «Εθνικό» του Θεόδωρου Διληγιάννη.

Τα δύο αυτά κόμματα εναλλάσσονται όλη αυτή την περίοδο στη διαχείριση της εξουσίας και συνυπάρχουν με το στέμμα, κάτω από το συνεχή έλεγχο των «προστάτιδων» μεγάλων δυνάμεων.

…«Από τη μια» το κόμμα του Διληγιάννη ως συνέχεια του κόμματος του Κωλέττη, (που είχε στηριχθεί σε γαλλικά βαλάντια), με μπόλικη δόση κοτζαμπασισμού, εθνικισμού και φιλοπόλεμου μεγαλοϊδεατισμού. Ανεβαίνει στην εξουσία, όποτε το κόμμα του Τρικούπη τα βρίσκει σκούρα, είτε με τα λεγόμενα εθνικά ζητήματα, είτε λόγω της συσσωρευμένης κοινωνικής δυσφορίας για την άγρια φορολόγηση που επέβαλλε ο Τρικούπης, είτε κατάλληλα εμφανιζόμενο να έχει άσχημες σχέσεις με το παλάτι. «Στα προγράμματα των δυο αυτών κομμάτων δεν υπάρχει, γύρω στα 1880, καμία ουσιαστική κοινωνική διαφορά… Μέθοδοι δράσης είναι ο τραμπουκισμός, το ρουσφέτι… οι ατέλειωτες επιθέσεις μεταξύ τους από τις στήλες του Τύπου, οι θορυβώδεις, επ’ αμοιβή των συμμετεχόντων, διαδηλώσεις, ο εντυπωσιακός χαρτοπόλεμος και η θεσιθηρία. Η ύπαιθρος, διαιρεμένη σε κομματικά φέουδα, ταλανίζεται από τους κομματάρχες, οι οποίοι διαθέτουν τα πάντα, από τα στρατιωτικά αποσπάσματα ως τα κονδύλια του προϋπολογισμού…».(1)

Πέμπτη 9 Σεπτεμβρίου 2010

Σημειώσεις πάνω στον Αναρχισμό


Γράφει ο Νόαμ Τσόμσκυ:


Ένας Γάλλος συγγραφέας, που συμπαθούσε τον αναρχισμό, έγραψε το 1890,«ο αναρχισμός έχει μεγάλη πίσω επιφάνεια, όπως το χαρτί υπομένει τα πάντα» (εδώ εννοεί ότι πολλές ιδέες καλούνται αναρχικές όπως πάνω στο χαρτί μπορείς να γράφεις όσο θες) -ακόμα και αυτούς των οποίων οι πράξεις είναι τέτοιες που «ένας θανάσιμος εχθρός του αναρχισμού δεν θα μπορούσε να τα πάει καλύτερα».[1] Έχουν υπάρξει πολλές μορφές σκέψης και δράσης που έχουν αναφερθεί ως «αναρχικές».Θα ήταν αδύνατο να παρουσιάσουμε όλες αυτές τις αντιφατικές τάσεις σε μία γενική θεωρία ή ιδεολογία. Και ακόμα και αν προβούμε στο να εξάγουμε από την ιστορία της ελευθεριακής σκέψης μια ζωντανή, εξελισσόμενη παράδοση, όπως ο Ντανιέλ Γερίν κάνει στο βιβλίο «Αναρχισμός», παραμένει δύσκολο να διατυπώσουμε τα δόγματα του αναρχισμού ως μια συγκεκριμένη και καθορισμένη θεωρία για την κοινωνία και την κοινωνική αλλαγή. Ο αναρχικός ιστορικός Ρουντολφ Ρόκερ, ο οποίος παρουσιάζει μια συστηματική αντίληψη για την ανάπτυξη της αναρχικής σκέψης μέσα από τον αναρχοσυνδικαλισμό, σε σύγκριση με τη δουλεία του Γέριν, θέτει το θέμα καλά όταν γράφει ότι ο αναρχισμός δεν είναι ένα σταθερό, κλειστό κοινωνικό σύστημα αλλά μάλλον μια ξεκάθαρη τάση στην ιστορία της εξέλιξης του ανθρώπινου είδους, η οποία σε αντίθεση με τη διανοούμενη ηγεσία κληρικών και κυβερνητικών θεσμών, προσπαθεί για την απρόσκοπτη εξέλιξη όλων των ατομικών και κοινωνικών δυνάμεων στη ζωή. Ακόμα και η ελευθερία είναι μόνο μια σχετική, δεν είναι απόλυτη έννοια, δεδομένου ότι τείνει διαρκώς να γίνει ευρύτερη και να επηρεάσει περισσότερους κύκλους με ποικίλους τρόπους . Για τον αναρχικό, η ελευθερία δεν είναι μια αφηρημένη φιλοσοφική έννοια, αλλά η συγκεκριμένη δυνατότητα ζωτικής σημασίας για όλους τους ανθρώπους να θέσουν σε πλήρη ανάπτυξη όλες τις δυνάμεις, τις ικανότητες και τα ταλέντα με τα οποία η φύση τους προίκισε, και να τα μετατρέψουν σε κοινωνικό λογαριασμό. Όσο λιγότερο η φυσική εξέλιξη του ανθρώπου επηρεάζεται από εκκλησιαστική ή πολιτική καθοδήγηση, τόσο περισσότερο θα γίνει αποτελεσματική και αρμονική η προσωπικότητα του ανθρώπου, θα γίνει μέτρο του πολιτισμού της κοινωνίας στην οποία αυτός θα έχει μεγαλώσει.[2]

Ο ιδιότυπος «αντιθεωρητισμός» του Νόαμ Τσόμσκυ


Από τότε που o Νόαμ Τσόμσκυ αποφάσισε, στις αρχές της δεκαετίας του ’60 και προτού η δυναμική των κοινωνικών κινημάτων βελτιώσει το κλίμα για την ενεργή ενασχόληση των πανεπιστημιακών με τα κοινά, να εγκαταλείψει τις προοπτικές της απρόσκοπτης πορείας που θα του εξασφάλιζε η ακαδημαϊκή καταξίωσή του στη γλωσσολογία και να αφιερωθεί παράλληλα στην πολιτική και στον ακτιβισμό (διοργανώνοντας νυχτερινά σεμινάρια για εργαζόμενους, συμμετέχοντας ενεργά σε τοπικά συμβούλια και σε συζητήσεις με μέλη συνδικάτων, σωματείων και ενοριών, περνώντας αμέτρητες ώρες τη βδομάδα απαντώντας σε επιστολές και e-mail, συγγράφοντας βιβλία και άρθρα, ταξιδεύοντας ανά τον κόσμο δίνοντας διαλέξεις και συνομιλώντας με ανθρώπους, αλλά και προβαίνοντας σε πράξεις πολιτικής ανυπακοής) έχει γίνει αντικείμενο κριτικής από ολόκληρο το ιδεολογικό φάσμα της διανόησης.

Η κριτική που ασκείται σε βάρος του έφτασε στο επίπεδο της λασπολογίας όταν του καταλογίστηκαν κάποιες ακραίες θέσεις. Mεταξύ άλλων, το ότι υπήρξε φιλοσοβιετικός και σταλινιστής, σοβινιστής, απολογητής των εγκλημάτων του Πολ Ποτ στην Καμπότζη, νεοναζιστής, αντισημίτης και αρνητής του Ολοκαυτώματος. Οι επιθέσεις αυτού του είδους, η ποιότητα των επιχειρημάτων που τις υποστηρίζουν και οι σκοπιμότητες που τις υποκινούν είναι εμφανείς σε δημοσιεύματα στα οποία μπορεί κανείς –εάν βρίσκει κάποια αξία σε αυτό– να ανατρέξει.[1] Aξίζει όμως να σταθούμε στην κριτική που προσάπτει στον Τσόμσκυ ένα τμήμα της αριστερής διανόησης. Συγκεκριμένα, στην επίμονη άρνησή του να ενδύσει με «θεωρητικό» περίβλημα τα γραπτά του πάνω στα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα που απασχολούν την ανθρωπότητα. Δηλαδή, στην παντελή απουσία θεωρητικής διάστασης στο κομμάτι του έργου του που αφορά το πολιτικό και κοινωνικό γίγνεσθαι.

Πέμπτη 19 Αυγούστου 2010

Η επικαιρότητα του αναρχισμού στη σύχρονη κοινωνία


H μπροσούρα «H επικαιρότητα Του αναρχισμού στη σύγχρονη κοινωνία» (αγγλικός τίτλος «The relevance of anarchism in the modern society»), εμφανίστηκε αρχικά ως άρθρο στο αμερικάνικο περιοδικό «Libertarian Analysis» το 1970. Διορθώθηκε και αναπροσαρμόσθηκε σε φυλλάδιο το 1977 και ξανά το 1979. H πρώτη ελληνική μετάφραση έγινε το 1996 από την έκδοση της Charles H.Kerr Publishing Company, του 1989 και κυκλοφόρησε σε ξεχωριστή μπροσούρα το 2002, σε πολύ περιορισμένο αριθμό αντιτύπων, από το «Ούτε Θεός-Ούτε Αφέντης» στη Μελβούρνη της Αυστραλίας. Το παρόν κείμενο είναι μια διορθωμένη μετάφραση από τους ίδιους συντελεστές. Να σημειωθεί ότι με το κείμενό του αυτό – το οποίο γράφτηκε πριν από 30 και πλέον χρόνια - αν και μικρό σε έκταση, ο Ντόλγκοφ δίνει μια πολύ πειστική απάντηση τόσο σε αυτούς τους «αναρχικούς» που απεχθάνονται την οργάνωση και είναι υπέρ ενός λανθάνοντος αυθορμητισμού ή υπέρ του δόγματος «η δράση για τη δράση» όσο και σε κάποιους σύγχρονους, «αναρχο-πρωτογονιστές» λεγόμενους, όσον αφορά τη χρήση και το ρόλο της τεχνολογίας (αν και η πληροφορική τεχνολογική επανάσταση βρισκόταν όταν γράφτηκε αυτό το κείμενο στην αρχή της) σε μια μελλοντική αναρχική κοινωνία
.

Aστικός νέο-αναρχισμός

Mια σημαντική περιγραφή για την επικαιρότητα του αναρχισμού στις σύγχρονες βιομηχανικές κοινωνίες, πρέπει απ’ όλα, για χάρη της διαύγειας, να περιγράψει τη διαφορά ανάμεσα στο σημερινό «νεο-αναρχισμό» και τον κλασικό αναρχισμό των Προυντόν, Mπακούνιν, Kροπότκιν, Mαλατέστα και των διαδόχων τους. Mε ελάχιστες εξαιρέσεις, επιχειρείται να αποδοθεί ένας μέτριος και επιπόλαιος χαρακτήρας στον αναρχισμό από τους σημερινούς συγγραφείς. Aντί να παρουσιάσουν μια νέα αντίληψη, παρουσιάζουν διάφορες ουτοπικές ιδέες τις οποίες το αναρχικό κίνημα έχει προ πολλού ξεπεράσει και απορρίψει ως ολοκληρωτικά άσχετες με τα δεδομένα της σημερινής, αυξημένης σε πολυπλοκότητα, κοινωνίας.

O SPARTAKOS και οι εξεγέρσεις των σκλάβων στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (139-71 π.Χ.)


H εξέγερση των σκλάβων μεταξύ του 73-71 π.X. δεν ήρθε από το πουθενά. Αντικατοπτρίζει τις μεγάλες κοινωνικές αναταραχές που υπήρχαν στην Ρωμαϊκή Δημοκρατία. Κατά το δεύτερο αιώνα π.X. ο ρωμαϊκός στρατός κατέλαβε την Μεσόγειο και επεκτάθηκε σε όλη την Ευρώπη.


Αυτές οι συνεχείς και αυξανόμενες κατακτήσεις έφεραν ένα μεγάλο αριθμό σκλάβων στην Ιταλική ύπαιθρο για την χρησιμοποίησή τους στις αγροτικές εργασίες (latifumdia). Κάθε βδομάδα οι δουλέμποροι μετέφεραν ανθρώπους από την Αφρική, τη Γαλατία, τη Γερμανία, το Δούναβη, τη Ρωσία, την Ασία και την Ελλάδα στα λιμάνια του Εύξεινου Πόντου και της Μεσογείου. Πολύ συχνές ήταν οι πωλήσεις χιλιάδων σκλάβων μέσα σε μία μέρα (για παράδειγμα 10.000 στη Δήλο).

Μέσα στο 177 π.Χ. 40.000 άνθρωποι από τις Σάρδεις και το 167 π.Χ. 150.000 Ηπειρώτες αιχμαλωτίστηκαν από τα ρωμαϊκά στρατεύματα και πουλήθηκαν σαν δούλοι. Οι Ηπειρώτες μάλιστα πουλήθηκαν στην τιμή του ενός δολαρίου το κεφάλι! (Κατά μια εκτίμηση η αντιστοιχία είναι ένα τάλαντο προς 20.000 δολάρια).

Δευτέρα 16 Αυγούστου 2010

Βιομηχανική κολλεκτιβοποίηση κατά τη διάρκεια της Ισπανικής Επανάστασης


Αν και ήταν στην ύπαιθρο όπου έλαβε χώρα η μεγαλύτερη αναρχική κοινωνικοποίηση, η επανάσταση έγινε στις μεγάλες και μικρές πόλεις. Σε αυτή την περίοδο σχεδόν 2 εκατομμύρια από τον συνολικό πληθυσμό των 24 εκατομμυρίων εργαζόταν στη βιομηχανία, 70% των οποίων συγκεντρωνόταν στην περιοχή της Καταλωνίας. Εκεί μέσα σε ώρες από τη φασιστική επίθεση οι εργάτες κατέλαβαν υπό τον έλεγχο τους 3000 επιχειρήσεις. Αυτό συμπεριλάμβανε όλες τις υπηρεσίες δημοσίων μεταφορών, ναυσιπλοΐα, ηλεκτρικές και εταιρείες ενέργειας, εργασίες αερίου και νερού, εργοστάσια μηχανών και αυτοκινήτων, ανθρακωρυχεία, τσιμεντοβιομηχανίες, κλωστοϋφαντουργίες και βιομηχανίες χαρτιού, ηλεκτρικών και χημικών προϊόντων, εργοστάσια υαλοποιίας και αρωματοποιίας, τροφίμων και μπυραρίες.

Σε αυτές τις βιομηχανικές περιοχές έγιναν κάποιες από τις πρώτες κολλεκτιβοποιήσεις. Παραμονή του στρατιωτικού πραξικοπήματος κηρύχτηκε από την CNT γενική απεργία. Όμως μόλις τελείωσε η πρώτη περίοδος της σύγκρουσης ήταν καθαρό ότι το επόμενο ζωτικό βήμα ήταν η συνέχιση της παραγωγής. Πολλοί από τους αστούς που συμπαθούσαν τον Φράνκο μετά την ήττα των στρατιωτικών δυνάμεων το σκάσανε. Αμέσως τα εργοστάσια και τα εργαστήρια τους καταλήφθηκαν και λειτούργησαν από τους εργαζόμενους. Κάποιες άλλες μερίδες των αστών ήταν απρόθυμες να κρατήσουν τα εργοστάσια ανοιχτά και κλείνοντας τα προσπάθησαν να συνεισφέρουν έμμεσα στο στόχο του Φράνκο. Κλείνοντας τα εργοστάσια και τα εργαστήρια θα οδηγούσαν σε μεγαλύτερη ανεργία και φτώχεια, που θα μπορούσε να βοηθήσει τον εχθρό. “Οι εργάτες το κατάλαβαν ενστικτωδώς, και ίδρυσαν σχεδόν σε όλα τα εργαστήρια, επιτροπές ελέγχου, που είχαν ως σκοπό να επιτηρούν την πρόοδο της παραγωγής, και να ελέγχουν την οικονομική θέση του ιδιοκτήτη κάθε εγκατάστασης. Σε πολλές περιπτώσεις, ο έλεγχος πέρασε γρήγορα από την επιτροπή ελέγχου, σε μία επιτροπή διαχείρισης, όπου ο εργοδότης συμμετείχε και αμοιβόταν με τον ίδιο μισθό. Με αυτόν τον τρόπο ένας αριθμός εργοστασίων και εργαστηρίων στην Καταλωνία πέρασε στα χέρια των εργατών, που συμμετείχαν σε αυτά.” [1]

Δευτέρα 9 Αυγούστου 2010

Εργατική διαχείριση στο Δημόσιο Σύστημα Μεταφορών, 1936-1939 στη Βαρκελώνη


Η ιστορία της εργατικής διαχείρισης του συστήματος μεταφορών στη Βαρκελώνη, στη δεκαετία του 30, κατά τη διάρκεια της επανάστασης και του ισπανικού εμφύλιου είναι η επιβεβαίωση της ικανότητας του κόσμου της εργασίας να διαχειριστεί άμεσα τις βιομηχανίες στις οποίες εργάζεται.


Στα χρόνια που προηγήθηκαν και οδήγησαν στην επανάσταση του 1936 έγιναν δριμύτατοι αγώνες των εργατών - όπως η μεγάλη αλλά ηττημένη απεργία των τραμ το 1935. Ένας αριθμός των αγωνιστών ηγετών της απεργίας είχε μπει στη φυλακή. Με τη νίκη των ελευθεριακών και σοσιαλδημοκρατών στις εθνικές εκλογές του Φεβρουαρίου του 1936, οι φυλακισμένοι συνδικαλιστές απελευθερώθηκαν, και οι εργάτες του συστήματος μεταφορών της Βαρκελώνης άρχισαν να ξαναχτίζουν το σωματείο τους, το οποίο είχε παίξει σημαντικό ρόλο στην πόλη κατά τη διάρκεια των επαναστατικών γεγονότων του '36.

Το 1936 το κύριο μέρος του μεταφορικού συστήματος της Βαρκελώνης ήταν κομμάτι ενός μεγάλου σιδηρόδρομου τραμ, που λειτουργούσε από την εταιρεία με την επωνυμία “Τραμ Βαρκελώνης” (Tranvias de Barcelona), και ανήκε σε Βέλγους επενδυτές. Η εταιρεία λειτουργούσε 60 γραμμές, που διασταύρωναν διασχίζοντας την πόλη μέχρι και τα κοντινά προάστια. Από τους 7.000 εργάτες της εταιρείας στο '36, οι 6.500 ανήκαν στο Σωματείο Μεταφορών της Εθνικής Ομοσπονδίας Εργασίας, γνωστής από τα ισπανικά αρχικά CNT. Η CNT ήταν μία ελευθεριακή συνδικαλιστική εργατική οργάνωση. Το Σωματείο Μεταφορών ήταν μία υψηλά δημοκρατική οργάνωση, που λειτουργούσε μέσω των συνελεύσεων των εργατών (γενικές συσκέψεις) και των συμβουλίων των εκλεγμένων εκπροσώπων τους (delegados). Για έναν συνδικαλιστή το σωματείο ήταν μέρος ενός επαναστατικού κοινωνικού κινήματος, που σκόπευε οι εργαζόμενοι να πάρουν άμεσα τη συλλογική διαχείριση των εργοστασίων, αντικαθιστώντας τα αφεντικά και τους καπιταλιστές επενδυτές, για να δημιουργήσουν μία οικονομία βασισμένη στην κοινή ιδιοκτησία της βιομηχανίας από όλη την κοινωνία.

Οι κολλεκτίβες στην Επαναστατική Ισπανία


Η ισπανική επανάσταση ξεκίνησε ως επακόλουθο ενός αποτυχημένου ισπανικού πραξικοπήματος από τον Στρατηγό Φράνκο στις 18 Ιουλίου του 1936. Το πραξικόπημα υποστηρίχθηκε από συντηρητικές μερίδες του μεγάλου κεφαλαίου και της Εκκλησίας, και απέτυχε στο μεγαλύτερο μέρος της Ισπανίας καθώς αντιμετώπισε την ένοπλη αντίσταση των εργαζόμενων και των αγροτών, που οργανώθηκαν κύρια από το μεγάλο αναρχοσυνδικαλιστικό σωματείο, της Εθνικής Ομοσπονδίας Εργασίας (CNT), “Μέσα σε ώρες από την επίθεση του Φράνκο οι αναρχικοί εργαζόμενοι και αγρότες απέκτησαν άμεσο έλεγχο πάνω στα χωράφια, τις πόλεις, τα εργοστάσια και τα δίκτυα κοινωνικών υπηρεσιών και μεταφορών” (Breitbart 1979a: 60, επίσης Geurin 1970: 130-1)


Αυτό ήταν το άμεσο αποτέλεσμα της δύναμης του μαζικού αναρχοσυνδικαλιστή- εργαζόμενου και του αγροτικού κινήματος (Amsden 1979, Breitbart 1979a) ανάμεσα στους οποίους, όπως παρατηρούσε ένας Γερμανός, “το πρόβλημα της κοινωνικής επανάστασης συζητιόταν διαρκώς και συστηματικά στα σωματεία τους και τις συναντήσεις των ομάδων, στα κείμενα τους, τα φυλλάδια τους και τα βιβλία τους. (στο Geurin 1970: 121)

CNT η οποία είχε την υποστήριξη της πλειοψηφίας των εργαζόμενων και των αγροτών, προσδιόριζε ως στόχο της τον “ελευθεριακό κομμουνισμό” ένα πρόγραμμα το οποίο καθορίστηκε σε μεγάλο βαθμό στο πρόγραμμα της Σαραγόσσα το Μάη του 1936. Για λόγους χώρου δεν θα προχωρήσουμε στη συζήτηση αυτού και άλλων εγγράφων της CNT, αλλά αρκεί να επισημάνουμε ότι η CNT ακολούθησε την παράδοση του αναρχοκομμουνισμού όπως περιγράφηκε και πιο πάνω. (για λεπτομέρειες του προγράμματος δες Geurin 1970: 121-6 και Guillen 1992: 8-11).

Πέμπτη 29 Ιουλίου 2010

Από τη ζοφερή δεκαετία του 1950 στην έκρηξη του 1960 και την απριλιανή δικτατορία


Με την ήττα όλου γενικά του λαϊκού κινήματος το 1949, άρχισε μια περίοδος κατά την οποία δεν μπορεί να γίνει λόγος όχι μόνο για οποιαδήποτε ελευθεριακή επαναστατική δράση, αλλά γενικά για ύπαρξη ακόμα και ρεφορμιστικής αριστερής δράσης. Το αστυνομικό και τρομοκρατικό κράτος της δεξιάς βρισκόταν σε πλήρη ανάπτυξη, οι φυλακές και οι τόποι εξορίας γεμάτοι, οι εκτελέσεις, οι στημένες δίκες και οι σκευωρίες σε ημερήσια διάταξη και κάθε προοδευτική άποψη και κίνηση υπό ανηλεή διωγμό. Από την άλλη, στις αρχές της δεκαετίας του 1950 άρχισε μια νέα αστική οικονομική ανάπτυξη με αμερικανικά κεφάλαια (και στόχους φυσικά), κυρίως στον οικοδομικό τομέα αλλά κα στο χώρο της ναυτιλίας.


Στο διάστημα αυτό και μέχρι το 1953, περίπου, δεν μπορεί να γίνει λόγος για κανένα κίνημα. Από εκείνο το χρόνο και μετά τον τόνο έδωσαν βασικά οι φοιτητικές κινητοποιήσεις και με φοιτητικά αιτήματα αλλά, κυρίως, με αφορμή τα γεγονότα στην Κύπρο. Οι συγκεντρώσεις για το Κυπριακό συνεχίστηκαν μέχρι το 1956 και μέσα σε αυτά τα τρία περίπου χρόνια έγιναν πάμπολλες συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις πολλές από τις οποίες κατέληξαν σε άγριες συγκρούσεις με τη αστυνομία με τραυματίες, συλλήψεις κ.λπ., όπως αυτές στις 20 Αυγούστου 1953, 14 Δεκεμβρίου 1953, 9 Μαΐου 1956, που αποτέλεσαν και το αποκορύφωμα με 5 νεκρούς, 4 διαδηλωτές και έναν αστυνομικό, εκατοντάδες τραυματίες κ.λπ. και στις 3 Μαρτίου 1937 με επεισόδια έξω από την Αγγλική πρεσβεία μετά το θάνατο του Γρ. Αυξεντίου. Βέβαια, το βασικό αίτημα όλων αυτών των κινητοποιήσεων ήταν η ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, η αποχώρηση των Άγγλων κ.λπ. Δεν υπήρχε κανένα ριζοσπαστικό αίτημα. Ίσως, αν και δεν είμαστε σίγουροι, λόγω της έλλειψης υλικού, ντοκουμέντων αλλά και αναλύσεων από πλευράς των αναρχικών, κάποιοι από τους συμμετέχοντες στις κινητοποιήσεις αυτές να ριζοσπαστικοποιήθηκαν παραπέρα…

Από εκεί και μετά έχουμε εμφάνιση και ένταση γεγονότων κατά τα οποία για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες επιχειρείται μια νέα αμφισβήτηση του κατεστημένου, κυρίως μέσω αγροτικών και εργατικών κινητοποιήσεων.

Τετάρτη 28 Ιουλίου 2010

«ΙΟΥΛΙΑΝΑ»: Μια συκοφαντημένη Εξέγερση


Όπως ήδη έχουμε αναφερθεί [σε προηγούμενο φύλλο της ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ] το χρονικό διάστημα που περιλαμβάνει την δεκαετία του 1960 συνδέεται με μια σειρά από ανακατατάξεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Όλη αυτή η παγκόσμια κινητικότητα σχετίζεται με τους επαναπροσδιορισμούς των στόχων της κυριαρχίας.


Ως εκ τούτου έχει ιδιαίτερη σημασία αυτή η περίοδος, επειδή μέσα από την ανάλυση και κατανόησή της μπορούμε να αντιληφθούμε πραγματικότητες και καταστάσεις, που έχουν οδηγήσει στις σημερινές συνθήκες. Επειδή, υπάρχει μια αλληλουχία γεγονότων και καταστάσεων, αιτίων και αποτελεσμάτων που είναι δυνατό να εξηγήσει την πορεία της κυριαρχίας, αλλά και τη σημασία των κοινωνικών απελευθερωτικών αγώνων.

Αυτές οι ανακατατάξεις ήταν προϊόντα διεργασιών και ανταγωνισμών μέσα στους κόλπους της παγκόσμιας κυριαρχίας, που όντας διασπασμένη σε δύο βασικά τμήματα, το «δυτικό» και το «ανατολικό», έχει αποδυθεί σε μια έντονη προσπάθεια ελέγχου και αύξησης των ζωνών επιρροής τους στον πλανήτη.

Δευτέρα 26 Ιουλίου 2010

Η δράση των αναρχικών μετά το τέλος της Κοινωνικής Επανάστασης στην Ισπανία και ο Φραντσίσκο Σαμπατέ


Το κείμενο αυτό είναι μια συνοπτική παρουσίαση του αντάρτικου αγώνα στην Ισπανία από το 1939 μέχρι το 1960. Πρόκειται για μια περίοδο που σημαδεύεται από τη δράση του Φραντσίσκο Σαμπατέ Λιόπαρτ και των συντρόφων του. Είναι μια ελάχιστη συνεισφορά στη μνήμη όλων όσων δεν έσκυψαν το κεφάλι. Σ’ όλους αυτούς που έδωσαν τη ζωή τους παλεύοντας για την πανανθρώπινη ελευθερία, με το κεφάλι ψηλά και με ανιδιοτέλεια, για την Αναρχία.

Ο Φρανσίσκο Σαμπατέ γεννήθηκε στις 30 Μαρτίου του 1915 στην πόλη Χοσπιτέλ ντε Λιομπραγκάτ που βρίσκεται στα περίχωρα της Βαρκελώνης. Οι γονείς του, αγνοώντας το καθεστώς που επικρατεί, τον στέλνουν στο σχολείο-οικοτροφείο Ντυράν Χομ της Βαρκελώνης. Αυτό διευθύνεται από μοναχούς οι οποίοι επιβάλουν στρατιωτική πειθαρχία, σωματικές τιμωρίες και πολλές ταπεινώσεις στους μαθητές, μετατρέποντας μ’ αυτόν τον τρόπο το ζοφερό ίδρυμα σε φυτώριο επαναστατών.

Ο Σαμπατέ δεν αντέχει και πολύ σ’ αυτό το περιβάλλον. Έτσι μια μέρα σκαρφαλώνει σ’ ένα δέντρο της αυλής, πηδά τον αυλόγυρο και το σκάει για το σπίτι του. Εκεί δηλώνει στους γονείς του ότι δεν ξαναγυρίζει πίσω κι ότι, αν το επιχειρούσαν, θα το ξανάσκαγε κι αυτή τη φορά για πάντα. Μ’ αυτό τον τρόπο «ξεμπέρδεψε» με το σχολείο και πήγε παραγιός σε έναν υδραυλικό για να μάθει την τέχνη.

Σάββατο 24 Ιουλίου 2010

ΑΥΤΟΟΡΓΑΝΩΣΗ


(Όπου τα δανεικά εργαλεία γίνονται δεκανίκια της εξουσίας…)


Στο δρόμο για την αναρχία δεν υπάρχουν δόγματα και ιδεολογίες. Δεν υπάρχουν προκατασκευασμένες συνταγές και έτοιμες λύσεις. Προ πάντων, δεν ταιριάζουν …δανεικές μέθοδοι και μέσα, τα οποία είναι συνυφασμένα με την εξουσιαστική ιδεολογία. Και όταν λέμε εξουσιαστική ιδεολογία δεν αναφερόμαστε μόνο στην ατόφια εκδήλωσή της αλλά και στις αριστερές, σοσιαλιστικές ή κομμουνιστικές εκδοχές και παραλλαγές της.

Μέσα στον αγώνα των αναρχικών είναι και η διαρκής αναζήτηση και συγκέντρωση εμπειριών μέσα από τις οποίες ξεπηδούν και γίνονται επανα-οικειοποιήσιμα ορισμένα απελευθερωτικά χαρακτηριστικά, τόσο από τους ίδιους, όσο και από τους υπόλοιπους αγωνιζόμενους ανθρώπους. Χαρακτηριστικά τα οποία είναι ικανά να συμβάλουν στην καταστροφή των θεσμών και μηχανισμών καταπίεσης κι εκμετάλλευσης. Όμως, ο αναρχικός αγώνας είναι, ταυτόχρονα, και μια διαρκής πάλη για το ξεκαθάρισμα με το λόγο και την πράξη αυτών των απελευθερωτικών χαρακτηριστικών.

Ήδη με την αναφορά μας –λίγο πιο πάνω– στην αριστερά είναι αναμενόμενη μια έντονη «αντίρρηση». Η «αντίρρηση» αυτή προέρχεται από όσους τοποθετούν θεωρητικά (αλλά και πρακτικά) την αναρχία ΜΕΣΑ στην αριστερά, ισχυριζόμενοι πως αποτελεί κομμάτι της.

Παρασκευή 23 Ιουλίου 2010

Αναρχία και αλήθεια


«Ψεύδεσθαι ανελεύθερον. Αλήθεια γενναίον».

(Απολλώνιος ο Δύσκολος)

Αν χρειάζεται να κάνουμε αναφορές στην αλήθεια είναι επειδή αυτή αποτελεί ένα καθοριστικό συστατικό της αναρχικής στάσης και προοπτικής. Αυτό σημαίνει πως αναρχία και αλήθεια είναι ουσιαστικά ταυτισμένες.

Αλήθεια δε, είναι η αποτύπωση με λόγια και έργα (γραπτά και άλλα) των γεγονότων που έχουν συμβεί και τα οποία αποσκοπούν στην διατήρηση της ατομικής, της συλλογικής, αλλά και της οικουμενικής μνήμης. Από αυτή την άποψη η αλήθεια έχει σχέση με την αποτύπωση της πραγματικότητας («Ελευθέρου ανδρός εστίν αεί τ’ αληθή λέγειν») με όσο το δυνατόν πιο ξεκάθαρο τρόπο.

Σε ατομικό, πάλι, επίπεδο η αλήθεια σχετίζεται με την ειλικρίνεια. Η μη απόκρυψη ή η παραποίηση γεγονότων, όπως και η έκφραση των σκέψεων χωρίς υποκρισία ή υστεροβουλία, είναι αυτό που ονομάζουμε αλήθεια.

Δευτέρα 21 Ιουνίου 2010

Νικόλας Άσιμος


A.Βιογραφία


Ο Νικόλας Άσιμος (1949 - 1988) ήταν στιχουργός, συνθέτης και τραγουδιστής του ελληνικού ροκ και όχι μόνο. Τραγούδησε και πολλά άλλα τραγούδια σε λαϊκό στυλ. Το πραγματικό του επίθετο ήταν Ασημόπουλος. Ήταν μία περίπτωση ιδιαίτερα αντισυμβατικού καλλιτέχνη, κυρίως όσον αφορά στον τρόπο ζωής που επέλεξε ο ίδιος για τον εαυτό του. Οι συμπεριφορές του και τα τραγούδια που έγραψε θεωρήθηκαν συχνά προκλητικά. Υπήρξε ένα έντονα πολιτικοποιημένο άτομο, που ιδεολογικά δεν άνηκε σε κάποιο χώρο. O ίδιος ποτέ δεν αποδέχτηκε την "ταξινόμηση" σε κάποια ιδεολογία. Ο Άσιμος ήταν αρχικά αριστερός. Όμως, απέκτησε αναρχική συνείδηση λίγο αργότερα και στην συνέχεια ξεπέρασε και τους αναρχικούς, καθώς δεν επιθυμούσε να του κολλάνε ταμπέλες

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 20 Αυγούστου του 1949 από γονείς Κοζανίτες. Μικρός υπήρξε αρκετά φιλομαθής. Το 1967 γράφεται στη Φιλοσοφική σχολή του Α.Π.Θ.. Τα χρόνια της φοιτητικής του ζωής ασχολήθηκε ενεργά με το θέατρο, ενώ παράλληλα έγραφε τραγούδια και τραγουδούσε σε μπουάτ. Συχνά είχε προβλήματα με την αστυνομία: ήταν η περίοδος της Χούντας και της λογοκρισίας που αυτή επιβάλει.

Το 1973 φεύγει από τη Θεσσαλονίκη και πηγαίνει στην Αθήνα. Συνεχίζει να ασχολείται με το θέατρο και τελειώνει μια ιδιωτική σχολή Δραματικής Τέχνης. Γράφει τραγούδια τα οποία δε δισκογραφεί επίσημα, αλλά τα γράφει μόνος του σε κασέτες τις οποίες πουλάει σε διάφορους δρόμους της Αθήνας. Δίνει ακόμα μουσικές παραστάσεις σε μπουάτ της Πλάκας, και συνεργάζεται με καλλιτέχνες όπως ο Γιάννης Ζουγανέλης, ο Σάκης Μπουλάς, ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας και η Κατερίνα Γώγου. Το 1976 απέκτησε μία κόρη από την σχέση του με την Λίλιαν Χαριτάκη, εκτός γάμου.

Κυριακή 20 Ιουνίου 2010

Η Αρχή του Τέλους της κοινωνικής επανάστασης στην Ισπανία


Η αλλοίωση των αντι-εκλογικών και αντι-κρατικών θέσεων της CNT και της FAI

(Έχουν συμπληρωθεί 70 χρόνια από το τέλος της κοινωνικής επανάστασης στην Ισπανία και πολλά ζητήματα παραμένουν «ανοιχτά», εμποδίζοντας το ξεκαθάρισμα για μια κατανόηση σε βάθος των αιτιών της αποτυχίας και την αντιμετώπιση πολλών αρνητικών καταστάσεων –που δυστυχώς επαναλαμβάνονται σε πολλές περιπτώσεις– ώστε να ουσιαστικοποιηθούν οι διεργασίες, που θα αναδείξουν την σημασία της αναρχικής επανάστασης. Το κείμενο που ακολουθεί είναι μια συμβολή –και όχι η μοναδική– σ’ αυτήν την κατεύθυνση).

Το ζήτημα της κοινωνικής επανάστασης στην Ισπανία απασχόλησε και απασχολεί πολλούς συντρόφους. Μια ματιά από «τα μέσα» σίγουρα μπορεί να βοηθήσει σε μια ορισμένη αποσαφήνιση.

(Στα τέλη του 1935 στην Ισπανία, με το σχηματισμό του Λαϊκού Μετώπου, η Αριστερά έριξε το δόλωμα στους αναρχικούς και αναρχο-συνδικαλιστές ώστε να αποποιηθούν την αντι-εκλογική τους στάση.

Σεργκέι Νετσάγιεφ και Νετσαγιεφισμός


Α.Σεργκέι Γκενάντιεβιτς Νετσάγιεφ


Ο Σεργκέι Γκενάντιεβιτς Νετσάγιεφ (ρώσικα: Серге́й Генна́диевич Неча́ев), θεωρητικός της επανάστασης, γεννήθηκε στις 2 Οκτωβρίου του 1847 στο Ιβάνοβο της Ρωσίας και πέθανε το 1882 στην Αγία Πετρούπολη. Έμεινε γνωστός για τις ιδέες του σχετικά με το ποια θα έπρεπε να είναι η οργάνωση και η δράση ενός επαναστατικού κόμματος, για τη δραστηριότητά του, που ανταποκρινόταν στο οργανωτικό σχήμα που είχε συλλάβει, και για το ολόψυχο δόσιμό του στην υπόθεση της επανάστασης. Μοναδικός σκοπός της ζωής του, για τον οποίο κάθε μέσο είναι θεμιτό (απο την αυτοθυσία, τον φανατισμό και την πειθώ μέχρι το ψέμα και τον καταναγκασμό) ήταν η καταστροφή του ρωσικού status quo.

Κατά το 1868-1869 ο Νετσάγιεφ συμμετείχε στο φοιτητικό επαναστατικό κίνημα στην Αγία Πετρούπολη. Το Μάρτιο του 1869 γνώρισε στη Γενεύη τον εξορισμένο ρώσο αναρχικό Μιχαήλ Μπακούνιν και ανέπτυξε στενή (αλλά βραχύχρονη) συνεργασία μαζί του. Την ίδια χρονιά έγραψε την Κατήχηση του Επαναστάτη, η οποία συγκεκριμενοποιεί την αγωνιστική φιλοσοφία του και μια ηθική κατά την οποία κάθε μέσο που υπηρετεί τον επαναστατικό σκοπό είναι δικαιολογημένο (κατά τον ιησουιτικό αφορισμό Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα).

Το Σεπτέμβριο του 1869, επέστρεψε στη Μόσχα όπου και ίδρυσε μια μικρή μυστική επαναστατική ομάδα, τη Δικαιοσύνη του λαού, γνωστή επίσης σαν Εταιρεία του τσεκουριού. Αυτή βασιζόταν στις αρχές της Κατήχησης και απαιτούσε από τα μέλη της απόλυτη υποταγή στον αρχηγό τους. Όταν ο Ι. Ιβάνοφ, φοιτητής και μέλος της ομάδας, διαμαρτυρήθηκε εναντίον των μεθόδων του Νετσάγιεφ, αυτός οργάνωσε την εκτέλεσή του, την οποία μάλιστα διέπραξε ο ίδιος το Νοέμβριο του 1869, παρόντων κι άλλων μελών της ομάδας. Όταν αποκαλύφτηκε το έγκλημα, ο Νετσάγιεφ διέφυγε στην Ελβετία, όμως 67 μέλη της ομάδας οδηγήθηκαν στο δικαστήριο.

Πέμπτη 13 Μαΐου 2010

Μια αναρχική άποψη για την εκπαίδευση


Τρία πράγματα στον κόσμο αυτό, πολύ να μοιάζουν είδα.

Τα ολόλευκα μα πάνθιμα σχολεία των Δυτικών,
των φοτηγών οι βρώμικες σκοτεινιασμένες πλώρες
και οι κατοικίες των κοινών, χαμένων γυναικών.

Εχουνε μια παράξενη συγγένεια τα τρία
παρ' όλη τη μεταξύ τους στο βάθος διαφορά,
μα μεταξύ τους μοιάζουνε πολύ, γιατί τους λείπει
η κίνηση, η άνεση του χώρου και η χαρά.

"ΠΑΡΑΛΛΗΡΙΣΜΟΙ" του Νίκου Καββαδία.

"Και ο άνθρωπος έπλασε τον θεό κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσή του. Ετσι φαντάστηκε ότι έγινε θεός. Υστερα, ως θεός, θέλησε να πλάσει τους ανθρώπους κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσή του. Ετσι. ο αφέντης έφτιαξε πολιτισμό."

Τι είναι η παιδεία; Η μόρφωση των παιδιών, λέει η κοινότυπη απάντηση. Γιατί; Μα γιατί το άτομο γεννιέται αδιαμόρφωτο, μέσα στην άγνοια, λέει πάλι η κοινότυπη απάντηση. Και τι σημαίνει αδιαμόρφωτο; Σημαίνει οτι δεν μπορεί να επιβιώσει μόνο του; Οχι. Γιατί και τα ζώα γεννιούνται σε μια κατάσταση αδυναμίας και εξάρτησης, από την οποία βγαίνουν μαθαίνοντας, αλλά δεν έχουν παιδεία, κατά τους ειδήμονες της παιδαγωγικής. Αδιαμόρφωτο σημαίνει, για τους διαμορφωτές της ανθρωπότητας, ότι δεν είναι έτοιμο να προσαρμοστεί στις αυτόματες συμπεριφορές, τα λεγόμενα ήθη, στους νόμους και στα προγράμματα της κανοναρχημένης και ιεραρχιμένης κοινωνίας. Και μια τέτοια κοινωνία, μια κοινωνία εξουσιαζόμενη, μια κοινωνία εξουσίας, χρειάζεται ανθρώπους υποταγμένους και λειτουργικούς, για να αναπαράγεται. Το κράτος ανανεώνει τους ανθρώπους που σκέφτονται γι' αυτό, και τους ανθρώπους που παράγουν τον πλούτο του. Τον πλούτο που, βέβαια, νέμονται οι διευθυντικές κάστες του.

Η εκπαίδευση ως διαδικασία επιβολής


«Εκπαίδευση είναι μορφή εξειδικευμένης κοινωνικοποίησης που ασκείται κατά κανόνα από φορείς που βρίσκονται έξω από την οικογένεια και έχει ως περιεχόμενό της την μετάδοση γνώσεων, δεξιοτήτων και μορφών ενέργειας ή συμπεριφοράς εντός ειδικών ιδρυμάτων.

(Τσαούσης, «Λεξικό της κοινωνιολογίας της εκπαίδευσης»)

Η εκπαίδευση είναι μια επιβαλλόμενη διαδικασία, μέσα από την οποία το κράτος επιχειρεί να προσδώσει κοινά χαρακτηριστικά και δεξιότητες στους νέους ανθρώπους, ώστε να τους καταστήσει πειθήνιους και χρήσιμους στην εξυπηρέτηση της διαιώνισης της κυριαρχίας και της καταπίεσης.

Το έθνος-κράτος που ιδρύθηκε κατά τα δυτικά πρότυπα στον Ελλαδικό χώρο, κατά τη περίοδο της αντιβασιλείας του Όθωνα, καθιέρωσε την τριτοβάθμια εκπαίδευση, ώστε να διαμορφώσει κοινή εθνική συνείδηση στον πληθυσμό και να επιτύχει την παραγωγή εξειδικευμένων υπηκόων. Η υποχρεωτική εκπαίδευση ως παροχή του κράτους, συνοδεύεται και από την ποινικοποίηση της άρνησης των γονιών να στείλουν τα παιδιά τους σχολείο.

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ «ΧΟΥΝΤΑΣ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΩΝ»



Κατά τη χρονική περίοδο της επταετίας, η εκκλησία όχι μόνο δεν τήρησε αποστάσεις από τον κρατικό μηχανισμό, όπως ξεδιάντροπα ισχυρίζονται μέχρι και σήμερα οι διάφοροι υποστηρικτές της, αλλά –αντίθετα– επιχείρησε να διευκολύνει με κάθε τρόπο τις κινήσεις του και συμπαρατάχθηκε με τους τυράννους. Αυτούς τους ιδιαίτερα συνεκτικούς δεσμούς τόνιζαν με έμφαση, από την πρώτη στιγμή, οι χουντικοί με το ασταμάτητα προβαλλόμενο «Ελλάς, Ελλήνων Χριστιανών».

[…] Σύσσωμοι οι «πνευματικοί» ηγέτες αλλά και κατώτεροι κληρικοί, έταξαν εαυτούς στο πλευρό των εξουσιαστών και των συμμοριών τους, επιβεβαιώνοντας τον βαθιά αντιανθρώπινο χαρακτήρα της ύπαρξης και επιβολής τους.

Χαρακτηριστικό άλλωστε παράδειγμα αποτελεί ο διορισμός στον αρχιεπισκοπικό θρόνο του Ιερώνυμου, γνωστού για τις φιλοχουντικές του πεποιθήσεις και φανατικού πολέμιου κάθε άποψης και πρακτικής που δεν συμβάδιζε με τα συμφέροντα των κρατιστών και των ομοτράπεζων τους.

Δευτέρα 5 Απριλίου 2010

Αλήθειες αναφορικά με την κοινωνική επανάσταση του 1821


«Οι επαναστάσεις δεν αυτοσχεδιάζονται, δεν γίνονται αυθαίρετα ούτε από άτομα ούτε ακόμα από τα πιο δυνατά σωματεία. Ανεξάρτητα από κάθε θέληση κι από κάθε συνωμοσία, οδηγούνται πάντοτε απ’ την πίεση των πραγμάτων. Μπορούμε να τις προβλέψουμε προαισθανόμενοι, καμιά φορά, το πλησίασμά τους, αλλά δεν μπορούμε ποτέ να επιταχύνουμε την έκρηξή τους».

(Μ. Μπακούνιν, Για έναν Αντιεξουσιαστικό Σοσιαλισμό)

Το ιστορικό αξίωμα που θέλει τις μεγάλες κοινωνικές εκρήξεις να συλλαμβάνουν κατά κανόνα εξ απροόπτου και σε βαθύ λήθαργο τις βαρυστομαχιασμένες απ’ το εκμεταλλευτικό δείπνο και σίγουρες –παρά τα έκδηλα σημάδια της αρρώστιας– για την ευρωστία τους εξουσίες, αλλά συνήθως και τους καραδοκούντες επίδοξους διαχειριστές της κληρονομιάς τους, θα βρει την εφαρμογή του και στην ελλαδική περίπτωση.

Παρά το γεγονός ότι, συνεπεία της όξυνσης κατά τα προεπαναστατικά χρόνια της καταπίεσης και εκμετάλλευσης, από «το τέλος του 1820 το αίσθημα ότι επέκειτο μεγάλη κοινωνική αναταραχή έγινε κοινό ανάμεσα στο μουσουλμανικό και χριστιανικό πληθυσμό του Μοριά»(1) (σύμφωνα με τον Φίνλεϋ αλλά και πολλούς άλλους σύγχρονους των γεγονότων ιστορικούς) και την κοινολόγηση του διάτρητου, άλλωστε, «μυστικού σκοπού» της Φιλικής Εταιρίας από πράκτορες στους Οθωμανούς εξουσιαστές και τα χαμηλόβαθμα μέλη της, κόντρα στη θέληση και τις περί του αντιθέτου διαταγές της ηγεσίας της, στις «κατώτερες τάξεις του λαού»· οι Οθωμανοί εξουσιαστές θα αρκεστούν στην ομηρία των προεστών και δεσποτάδων που προσήλθαν στην Τρίπολη, πιστεύοντας ότι κάτι τέτοιο ήταν ικανό να σφραγίσει τον κρατήρα τού ήδη αχνίζοντος κοινωνικού ηφαιστείου, ενώ η ισχύς της έκρηξής του θα αιφνιδιάσει δυσάρεστα, όχι μόνο τις έντρομες χριστιανικές ηγετικές ομάδες που φυσικά την απεύχονταν, αλλά και την υποτιθέμενη «αστική πρωτοπορία» που επεδίωκε με τελείως διαφορετικό τρόπο την αλλαγή του κυριαρχικού σκηνικού.

Παρασκευή 12 Μαρτίου 2010

Αναφορά στο σύντροφο Λάμπρο Φούντα


Ο αγώνας όσων παλεύουν ενάντια σε κάθε μορφής εξουσία, που αγωνιούν για κάθε «στιγμή» που δεν πρέπει να «πάει χαμένη» και διατηρούν με πείσμα την πεποίθηση ότι δεν είμαστε αδύναμοι να στεριώσουμε έναν κόσμο ελεύθερο και ανεξούσιο, απέχει από κάθε είδους μυθολογία όσο η γη από το φεγγάρι.

Ο αγώνας αυτός είχε, έχει και θα έχει αμέτρητους νεκρούς, αιχμάλωτους, αλλά και ανθρώπους που παραιτούνται γιατί χάνουν τις ελπίδες τους ή συμβιβάζονται γιατί η εξουσία βρήκε την «μικρή» ή την «μεγάλη» τιμή για να τους αγοράσει.

Όποιοι, λοιπόν, ψάχνουν για αγιογραφίες, για μάρτυρες ή για σωτήρες, για ήρωες και «ιερά τέρατα», δεν διαφέρουν τελικά σε τίποτα από εκείνους, που δεν χάνουν ευκαιρία να δείχνουν με το δάκτυλο τούς «τυχοδιώκτες», «τα απολωλότα πρόβατα», τους «ύποπτα παρεκκλίνοντες», τους πολιτικά «χαμένους από χέρι». Αναλώσιμα τα «υπερβατικά όντα» που εικονίζουν οι μεν, αναλώσιμοι και οι «ακραίοι» από τους οποίους διαχωρίζονται οι δε. Και στην μια περίπτωση και στην άλλη το ζητούμενο είναι η λήθη όσο και αν ευαγγελίζονται το αντίθετο οι υπέρμαχοι της μιας ή της άλλης κατηγορίας. Για «θυσιασμένους» μιλούν «εκστασιασμένοι» οι μεν, τα όρια της «απώλειας» προσδιορίζουν και οι δε με πολιτική ευλάβεια. Εξ ίσου ελάχιστη σημασία έχει αν η σύγκλιση επιτυγχάνεται λόγω φανατισμού ή ψευδαισθήσεων, άγνοιας ή σκοπιμότητας, για λόγους πολιτικής επιβίωσης και προβολής ή εν μέσω ασκήσεων δογματισμού. Φωνασκούν οι εν λόγω «αντιτιθέμενοι» για να πείσουν ότι έχουν «ανοιχτούς λογαριασμούς» μεταξύ τους, αλλά η απάτη δύσκολα μπορεί να κρυφθεί.

Σάββατο 6 Μαρτίου 2010

Sacco και Vanzetti: 82 χρόνια από την καταδίκη των δύο θρυλικών αναρχικών



Γράφει η Καλιόπη Αλαχούζου:


Στα μέσα Απριλίου 1920, η δολοφονία ενός ταμία και ενός φύλακα εργοστάσιου στη Μασαχουσέτη των ΗΠΑ, για λεία 15,776 δολαρίων, αποτέλεσε το σημείο έναρξης μιας θρυλικής ιστορίας. Τρεις εβδομάδες αργότερα, οι αστυνομικές αρχές, βασισμένες μάλλον σε ενδείξεις παρά σε αποδείξεις, προχώρησαν στη σύλληψη δυο υπόπτων. Πρόκειται για τους διακεκριμένους αναρχικούς Ιταλούς μετανάστες Nicola Sacco και Bartolomeo Vanzetti.Ο Nicola Sacco ήταν τσαγκάρης, γεννημένος στην επαρχία Foggia της Ιταλίας, ο οποίος σε ηλικία 17 ετών μετανάστευσε στις ΗΠΑ. Ο Bartolomeo Vanzetti, ιχθυοπώλης γεννημένος στη Β. Ιταλία, μετανάστευσε στις ΗΠΑ στην ηλικία των 20. Και οι δυο άντρες έφτασαν στις ΗΠΑ την ίδια χρονιά αλλά πέρασαν 9 χρόνια μέχρι να συναντηθούν.

Αμφότεροι οι άντρες ήταν οπαδοί του Luigi Galleani, ενός Ιταλού αναρχικού που υποστήριζε την επαναστατική βία. Την εποχή εκείνη οι Ιταλοί αναρχικοί βρισκόταν στην κορυφή της λίστας των "επικίνδυνων εχθρών της κυβέρνησης" και είχαν πολλάκις κατηγορηθεί για βομβιστικές επιθέσεις και απόπειρες δολοφονίας. Ο ίδιος ο Galleani απελάθηκε από τις ΗΠΑ στις 24 Ιουνίου του 1919.

Μια αλυσίδα γεγονότων, για τα οποία εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά ερωτηματικά, οδηγεί την αστυνομία στο να στήσει καρτέρι σε ένα γκαράζ όπου τρεις άντρες θα παραλάμβαναν ένα όχημα, για το οποίο οι αρχές πίστευαν ότι βρισκόταν στον τόπο της δολοφονίας του φύλακα στο έγκλημα στο εργοστάσιο των Slatter and Morrill. Οι δυο από τους τρεις άντρες συλλαμβάνονται ως ύποπτοι: πρόκειται για τους Bartolomeo Vanzetti και Nicola Sacco.

Giuseppe «Pino» Pinelli και Pietro Valpreda


Δημοσιεύουμε εδώ 2 κείμενα που μας μεταφέρουν στο σκηνικό του 1969 στην Ιταλία. Η στρατηγική της έντασης έχει ήδη ξεκινήσει και ο Πινέλι κι ο Βαλπρέντα, γνωστοί αναρχικοί, βρίσκονται στη δίνη της καταστολής, ο πρώτος μάλιστα δολοφονείται. Οι σημειώσεις είναι δικές μας.


Α. Giuseppe «Pino» Pinelli (1928-1969): το 17ο θύμα της βόμβας στην πλατεία Φοντάνα

Του Πάολο Φίντζι

[Η 12η Δεκεμβρίου είναι η επέτειος από την έκρηξη βόμβας στην πλατεία Φοντάνα, που διοργανώθηκε από νέο-φασίστες σε συνεργασία με τις Ιταλικές μυστικές υπηρεσίες. Δεκαέξι άνθρωποι δολοφονήθηκαν. Το δέκατο έβδομο θύμα ήταν ο αναρχικός σιδηροδρομικόες, Τζιουζέπε Πινέλι, που κατηγορήθηκε και μετά δολοφονήθηκε από την αστυνομία. Ο θάνατός του – και η διένεξη και οι δίκες που ακολούθησαν – αποκάλυψαν τη στρατηγική της έντασης: ο Πινέλι ήταν αθώος, η Πιάτσα Φοντάνα ήταν ένα μακελειό που έγινε από το κράτος]

Γεννήθηκε στο Μιλάνο στις 21 Οκτωβρίου 1928 από τον Αλφρέντο Πινέλι και τη Ρόζα Μαλακάρνε. Τα πρώτα χρόνια της ζωής του τα πέρασε στο πατρικό προάστιο της πόλης Πόρτα Τιτσινέζε. Αφού τελείωσε το δημοτικό σχολείο έπρεπε ν’ αρχίσει να δουλεύει, αρχικά σα σερβιτόρος και μετά σαν αποθηκάριος. Συνέχισε να διαβάζει: αυτή ήταν μια αγαπημένη του συνήθεια.

ΟΣΟ ΚΙ ΑΝ ΒΑΘΑΙΝΕΙ Η ΚΡΙΣΗ ΚΑΝΕΝΑΣ ΔΕΝ ΣΩΝΕΤΑΙ ΜΕ ΚΟΚΑ, ΑΛΚΟΟΛ Ή ΚΑΙ ΧΑΣΙΣΙ!


ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΝΑ ΕΛΕΓΧΕΙ ΤΗΝ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗ ΚΑΘΕ ΕΙΔΟΥΣ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ,

ΝΑ ΚΑΤΑΣΤΕΛΛΕΙ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΕΙΔΟΥΣ ΕΞΑΡΤΗΣΕΙΣ

Οι ανθρώπινες σκιές που σέρνονται από πιάτσα σε πιάτσα, οι αποστεωμένες φιγούρες, που κοκαλώνουν σε κάποιο παγκάκι ή στα «υποβαθμισμένα» στενά του λεγόμενου ιστορικού κέντρου της Αθήνας, οι χιλιάδες «καταραμένοι», που λόγω της φτώχιας θα ζητιανέψουν για την δόση τους ή θα κλέψουν, πληθαίνουν συνεχώς.

Είναι γεγονός πέρα από κάθε αμφιβολία ότι το κράτος εδώ και καιρό δεν διαχειρίζεται μόνο τη διατήρηση αυτής της κατάστασης, αλλά και τους όρους μιας άνευ προηγούμενου εξάπλωσής της. Σ’ αυτήν ακριβώς την κατεύθυνση συντείνουν τόσο η εξασφάλιση της σιωπής, όσο και η μετατόπιση του «ενδιαφέροντος» στις «παρενέργειες» της παρουσίας πλήθους τοξικοεξαρτημένων στο λεγόμενο ιστορικό κέντρο της πόλης.

Έτσι, οι πάνω από 300 νεκροί από ηρωίνη τον χρόνο δεν απασχολούν καν τα μονόστηλα των εφημερίδων, ενώ το «θέμα» φαίνεται ότι έχει χαρακτηριστεί ως «απαγορευμένο» ακόμα και για την «πιάτσα» των «ειδημόνων». Δεν είναι, λοιπόν, να απορεί κανείς, γιατί απουσιάζουν εκκωφαντικά αφίσες ενάντια στην νάρκωση και την εξάρτηση από κάθε λογής ουσίες, ή που σπανίζουν τα σποτάκια στην τηλεόραση σε σχέση με το «ζήτημα» και δεν θα αντιληφθεί κανενός είδους συστηματική προσπάθεια να αναδειχθεί το μέγεθος και οι επιπτώσεις αυτού του πραγματικού πολέμου με «θύματα» εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους.

Η ΝΑΡΚΩΣΗ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΑΚΟΜΑ ΦΥΛΑΚΗ


Τι μας επιβάλλεται;

Η ανασφάλεια, η πλήξη, η παραίτηση, η εξάρτηση, ο αποπροασανατολισμός, ο φόβος, το άγχος, η αγωνία για την επιβίωση ο συμβιβασμός, η παραίτηση, η υπακοή, η υποταγή…

Πότε και από ποιούς μας επιβάλλονται;

Σχολείο, πανεπιστήμιο, στρατός, καταναγκαστική εργασία… Γιατί μας επιβάλλονται; Μπορεί η απάντηση να φαίνεται απλοϊκή… ,μα για να αφαιρέσουν κάθε ψήγμα ελευθερίας, ανυποταξίας και ανθρωπιάς, για να κυριαρχούν και να εκμεταλλεύονται τους ανθρώπους ανενόχλητοι. Να τους υποτάξουν.

Όμως για πολλούς ανθρώπους, αυτά δεν πιάνουν… και συνεχίζουν να τα αντιμάχονται, συνεχίζουν να αναζητούν την ελευθερία τους.

Πέμπτη 4 Μαρτίου 2010

Ουϊλλιαμ Γκόντγουϊν


Ουϊλλιαμ Γκόντγουϊν (William Godwin, Wisbech, 3 Μαρτίου 1756 – London, 7 Απριλίου 1836).

Άγγλος ριζοσπάστης συγγραφέας, δημοσιογράφος, επιφυλλιδογράφος, εκδότης και βιβλιοπώλης, θεωρητικός πατέρας του φιλοσοφικού Αναρχισμού.

ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ

Γεννήθηκε στο Wisbech του Cambridgeshire, το 7ο από τα 13 παιδιά της ευκατάστατης οικογένειας του πρεσβυτεριανού κληρικού Τζων Γκόντγουϊν (John Godwin) και της Άννας Χαλ (Anna Hull). Μεγάλωσε στο Νόργουϊτς (Norwich), όπου είχε μετατεθεί ο πατέρας του και μετά σπούδασε στο πρεσβυτεριανό κολλέγιο του Χόξτον (Hoxton) και θήτευσε και ο ίδιος ως πάστορας στο Λονδίνο κατά την περίοδο 1778 – 1783. Παρά και την θεολογική του παιδεία και την ιδιότητα του κληρικού, ήδη από το 1783 είχε σταφεί προς τον πολιτικό ριζοσπαστισμό (εγκαταλείποντας το επάγγελμα του κληρικού) και τελικά το 1787, όταν υιοθέτησε μετά από ένα σεμινάριο τις ιδέες του Γαλλικού Διαφωτισμού, μελέτησε Ρουσσώ (Rousseau), Ελβέτιο (Helvetius) και Βαρώνο του Χόλμπαχ, εγκατέλειψε οριστικά τον καλβινισμό και γενικότερα τον Χριστιανισμό για να ασπαστεί έναν χαλαρό «ντεϊσμό» που πολλές φορές πλησίαζε τα όρια του αγνωστικισμού.

Μικρή αναφορά στο σύντροφο Χριστόφορο Μαρίνο


" Όλα τα ρολόγια δείχνουν τους ανέμους που θα 'ρθουν..."


Ο θάνατος είναι στοιχείο της ζωής .

Ότι υπάρχει πεθαίνει και γίνεται κάτι καινούριο . Αναρχικοί και μη , όλοι πεθαίνουμε . Ο θρήνος για την απώλεια συντρόφων , φίλων , αγαπημένων ανθρώπων είναι φυσιολογικός . Ο θρήνος για την απώλεια του οικείου είναι εκδήλωση της ανθρώπινης ευαισθησίας . Ωστόσο , ο ανθρωπισμός των αναρχικών μπορεί να χωρέσει κάθε οδύνη , εισάγοντας τους φυσικά μέσα στο καζάνι των συγκεκριμένων καταστάσεων , αλλά κοιτάει βαθιά στα κοινωνικά και ιστορικά θεμέλια και στις παρούσες υλικές συνθήκες της οδύνης , αναζητώντας πρακτικές απαντήσεις συνεπείς σε μια γενική προοπτική απελευθέρωσης από την τυραννικότητα .

Η σχέση με τον θάνατο βρίσκεται στον πυρήνα κάθε κοινωνίας .

Το κράτος επιχειρεί να ελέγχει τη ζωή κατέχοντας ισχύ πάνω στον θάνατο των υπηκόων του , των ξένων , των εχθρών του και των αρνητών του . Από την κοινή εμπειρία αυτού του καθεστώτος φόνων και τρόμου αναδύεται σε κάθε ατομική συνείδηση ένα υπαρξιακό δίλλημα , μια αναπόφευκτη επιλογή : η παραγνώριση της βαρβαρότητας , η σύμπλευση με το νόμο και η συναίνεση ή και συμμετοχή στις διακλαδώσεις αυτού του απάνθρωπου πολιτισμού ή η εξέγερση και η ηθική στράτευση στον αγώνα ενάντια στην εξουσία .

Πέμπτη 25 Φεβρουαρίου 2010

Κατερίνα Γώγου



Ένα πρωί θ' ανοίξω την πόρτα και θα χαθώ...

Πέρασαν πολλά χρόνια από τότε, το 1993, που η Κατερίνα Γώγου έφυγε, μα δεν ξεχάστηκε. Για τους πολλούς περνά και θα εξακολουθήσει να περνά από τις οθόνες τους σαν η αιώνια υπηρετριούλα και το έξαλλο πλουσιοκόριτσο στις μαυρόασπρες ταινίες της Finos films. Για κάποιους άλλους είναι οι στίχοι της που σηματοδοτούν μια ολόκληρη εποχή άρνησης κι ακόμα μας μιλούν πότε με ψιθύρους και πότε ουρλιάζοντας. Κάποιοι ρομαντικοί κι αλαφροΐσκιωτοι φίλοι της ίσως να την νιώθουν καμιά φορά να περνοδιαβαίνει σα σκιά στην πλατεία Εξαρχείων και στη Ναυαρίνου στη Θεσσαλονίκη.

Κανείς απ΄ όσο γνωρίζω δεν έγραψε μια βιογραφία της και δεν σκοπεύω βέβαια να το κάνω εγώ εδώ, ένα μικρό αφιέρωμα μόνο στη μνήμη της. Αν είναι να μιλήσει κανείς για την Κατερίνα ας το κάνει καλύτερα κάποιος που τη γνώρισε καλά και βαθιά και ας βιαστεί, γιατί κι οι φίλοι της, "τα μαύρα πουλιά", είναι βιαστικοί σαν εκείνη, όπως ο Γιάννης Σκανδάλης που έφυγε ένα χρόνο μετά από εκείνη...

Ίσως όμως και να μην έχει σημασία, όπως έλεγε η Κατερίνα οι ρίζες δεν είναι για να επιστρέφουμε σ αυτές, αλλά για να βγάζουν κλαδιά...

Τρίτη 9 Φεβρουαρίου 2010

ΟΥΤΕ ΦΑΣΙΣΜΟΣ, ΟΥΤΕ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΤΩ Ο ΚΡΑΤΙΣΜΟΣ, ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΑΝΑΡΧΙΑ


Ο εθνικισμός είναι κομμάτι της ιδεολογίας των κρατούντων.


Μιας ιδεολογίας που παρουσιάζει έναν κόσμο ψεύτικο κομμένο και ραμμένο στα μέτρα όσων ελέγχουν, εξουσιάζουν, εκμεταλλεύονται και καταπιέζουν τους ανθρώπους, που έχουν μαντρώσει εξαναγκαστικά στα εθνικά σύνορα. Στις νοητές και ανόητες εκείνες αυταπάτες, που καλλιεργούνται με την δήθεν εδαφική κυριαρχία και ανεξαρτησία, αλλά που στην πραγματικότητα αφορούν τα «χωράφια» και τα κτήματα των εξουσιαστών κι εκμεταλλευτών.

Σ' αυτά τα εδαφικά όρια, οι υποδουλωμένοι πρέπει να αισθάνονται προνομιούχοι, «ανώτεροι» και έτοιμοι να εξοντώσουν τους γείτονές τους (που κι αυτοί βρίσκονται στην ίδια κατάσταση) που οι εξουσιαστές υποδεικνύουν ότι δήθεν τους επιβουλεύονται. Με τους πολέμους, τις εντάσεις και τις κατασκευασμένες ένθεν και ένθεν απειλές κατά της «εδαφικής ακεραιότητας», οι κυρίαρχοι λύνουν τις μεταξύ τους διαφορές ενώ απλώνουν τα κρατιστικά ιδεολογικά δεσμά τους στους εξουσιαζόμενους.

Σ' αυτά τα όρια, όπου προσπαθούν να επιβιώσουν εκατομμύρια άνθρωποι, τα κράτη φτιάχνουν συνεχώς νόμους και θεσμούς, μηχανισμούς, συστήματα ελέγχου και επιβολής ενώ εξαπολύουν τους κατασταλτικούς τους μηχανισμούς προκειμένου να αντιμετωπιστεί κάθε κίνηση, δράση και διάθεση αντίθεσης των ανθρώπων ενάντια στην καταπίεση κι εκμετάλλευση.

Σάββατο 6 Φεβρουαρίου 2010

ΦΑΣΙΣΜΟΣ – ΑΝΤΙΦΑΣΙΣΜΟΣ


Στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, αποτελεί μια κοινή πρακτική των σοβαρών μελετητών, να κατατάσσουν τις κυριότερες δυνάμεις του αυταρχικού εθνικισμού στην Ευρώπη υπό την κατηγορία της «ριζοσπαστικής Δεξιάς». […] Η ανάγκη προσαρμογής σε μια θεμελιακή διαφορετική κατάσταση σήμαινε ότι αυτές οι ομάδες, οι οποίες ελπίζουν ότι μπορούν να κερδίσουν κάποια θέση μέσω του ανταγωνιστικού εκλογικού παιχνιδιού στις σταθερές δημοκρατίες, έπρεπε να διαφοροποιήσουν σε μεγάλο βαθμό τις θέσεις τους, έτσι ώστε σε αντίθεση με τον ιστορικό φασισμό ή με τον πιο αυθεντικό νεοφασισμό, να δηλώνουν ανοικτά ότι βρίσκονται στην άκρα Δεξιά του πολιτικού φάσματος. […] Στο βαθμό που τέτοιες ομάδες στρέφονται κυρίως εναντίον των μεταναστών, μπορούν να λειτουργήσουν μέσα στα πλαίσια του φιλελεύθερου κοινοβουλευτισμού». ( Στάνλεϊ Πέιν, Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ, Νεοφασισμός: Ο Φασισμός του Μέλλοντος μας)

«Όποτε εμφανίζονται σοβαρές κρίσιμες περίοδοι, οι ριζοσπαστικές δεξιές και αριστερές δυνάμεις χρησιμοποιούν τα δημοκρατικά δικαιώματά τους για να εγκαθιδρύσουν μια ιδιαίτερη ή μάλλον ολοκληρωτική κυριαρχία». (Max Horkhaimer)

Μία άκαμπτη και δογματική ερμηνεία γεγονότων, στάσεων και συμπεριφορών, είτε συλλογικών, είτε ατομικών, σίγουρα δεν απέχει διόλου από μια προσέγγιση της πραγματικότητας μέσα από παραμορφωτικούς καθρέπτες.

ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ ΑΝΙΣΤΟΡΗΤΟΝ ΚΑΙ Η ΕΧΘΡΟΤΗΤΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ



Το κείμενο που ακολουθεί προσπαθεί να τοποθετηθεί σε ζητήματα που, έτσι κι αλλιώς, έχουν αναφερθεί από πολλούς πολέμιους της ελευθερίας και της αναρχίας.

Αν ασχολούμαστε, όσο πιο συνοπτικά μας επιτρέπει ο διαθέσιμος χώρος μιας εφημερίδας, είναι γιατί οι απαξιωτικές, προς την κοινωνία και την κοινωνική δράση, απόψεις κυκλοφορούν μέσα σε ομαδοποιήσεις και παρέες που έχουν αναδειχθεί μέσα από την ζωντάνια των συγκρούσεων ενάντια στο κράτος και τις επιλογές του.

Οι απόψεις αυτές, ντυμένες με έναν «επαναστατικό τσαμπουκά», στην πραγματικότητα διαπνέονται από έναν ακραίο αριστερό εξουσιαστικό λόγο. «Τίποτα το σημαντικό ως εδώ», θα μπορούσε να ειπωθεί και θα συμφωνήσουμε.

Ναρκωτικά, ψυχότροπες ουσίες εξάρτηση. ΄Ενα ακομα μέσο για την επιβολή της κυριαρχίας και για το προχώρημα των σχεδιασμών της


Στη μακραίωνη ιστορία της η εξουσία εφευρίσκει και χρησιμοποιεί μέσα για τη πλήρη καθυπόταξη των ανθρώπων. Η εξαθλίωση των ανθρώπων και η υποταγή από τους κυρίαρχους δεν επιτυγχάνεται μόνο με τη σωματική και ψυχική βία .

Η ψευδαίσθηση ελευθερίας που έχουν καταφέρει να επιβάλλουν οι κυρίαρχοι δίνει το δικαίωμα να διαλέξεις το τρόπο καταστολής και εξαθλίωσης.

Αυτό γίνεται με την εξάρτηση των ανθρώπων από τη μισθωτή δουλεία, με την ανάθεσης της ζωής σε άλλους, με κατασκευασμένα από την εξουσία ιδεολογήματα για να δημιουργούν με χίλιους δυο τρόπους εξαρτημένους ανθρώπους, ώστε οι κυρίαρχοι να μπορούν να επιβάλλονται.

Παρασκευή 29 Ιανουαρίου 2010

1990-1997: Χρονικό μαθητικών κινητοποιήσεων


ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 1990


22-11 * Πραγματοποιούνται καταλήψεις σε Γυμνάσια και Λύκεια. Η πρώτη κατάληψη γίνεται στο 3ο επαγγελματικό-τεχνικό Λύκειο Ηρακλείου Κρήτης. Η συνέχεια δίνεται από τα Λύκεια της Κέρκυρας.

26-11 * Καταλαμβάνονται από μαθητές τα Λύκεια της περιοχής Δάφνης και Ηλιούπολης στην Αθήνα.

29-11 * Ιδιαίτερα αισθητή γίνεται η παρουσία μαθητών από κατειλημμένα Λύκεια σε πορεία χιλιάδων φοιτητών στο κέντρο της Αθήνας.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1990

2-12 * Οι καταλήψεις των μαθητών εξαπλώνονται με ραγδαίους ρυθμούς. Μετά την Κρήτη και την Κέρκυρα καταλαμβάνονται Γυμνάσια και Λύκεια στο Βόλο, στην Ρόδο, στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, στη Πάτρα και σε άλλες πόλεις. Παράλληλα καταλαμβάνονται και πανεπιστημιακά ιδρύματα. Υποβάλλονται και οι πρώτες διώξεις σε καταληψίες μαθητές, ύστερα από μηνύσεις διευθυντών σχολείων στη Θεσ/νίκη, ενώ διακρίνονται ήδη τα ΜΜΕ για τον κατασταλτικό τους ρόλο.

Τρίτη 26 Ιανουαρίου 2010

Κρυστάλλη-­νες μέρες (Μια ι­στο­ρί­α α­πό το «πα­ρελ­θόν»)


Μάρ­της 1983.


Εί­κο­σι έ­ξη χρό­νια α­πό σή­με­ρα πέ­φτει νε­κρός ο εκ­δό­της της ε­φη­με­ρί­δας ΒΡΑ­ΔΥ­ΝΗ Τζώρ­τζης Α­θα­να­σιά­δης. Ή­ταν 19 Μαρ­τί­ου του 1983. Με­τά α­πό δύ­ο μέ­ρες την ευ­θύ­νη α­να­λαμ­βά­νει η «Ορ­γά­νω­ση Α­ντι­στρα­τιω­τι­κή Πά­λη».

Την α­μέ­σως ε­πό­με­νη μέ­ρα (22 Μαρ­τί­ου) η Α­ΝΤΙ­ΣΤΡΑ­ΤΙΩ­ΤΙ­ΚΗ ΠΑ­ΛΗ δια­ψεύ­δει με προ­κή­ρυ­ξή της την α­νά­λη­ψη ευ­θύ­νης α­πό την «Ορ­γά­νω­ση». Η Α­ΝΤΙ­ΣΤΡΑ­ΤΙΩ­ΤΙ­ΚΗ ΠΑ­ΛΗ ή­ταν η εκ­δο­τι­κή ο­μά­δα του ο­μώ­νυ­μου πε­ριο­δι­κού που κυ­κλο­φο­ρού­σε πο­λυ­γρα­φη­μέ­νο α­πό το 1980. Η «Ορ­γά­νω­ση Α­ντι­στρα­τιω­τι­κή Πά­λη» ή­ταν α­νύ­παρ­κτη και α­πλώς ό­πως α­νά­φε­ραν στην α­να­κοί­νω­σή τους οι συ­ντά­κτες του πε­ριο­δι­κού, το ό­νο­μα τους χρη­σι­μο­ποι­ή­θη­κε με την προ­σθή­κη της λέ­ξης «ορ­γά­νω­ση» προ­κει­μέ­νου να προ­βο­κα­ρι­στεί α­πό της μυ­στι­κές υ­πη­ρε­σί­ες («τους χα­φιέ­δες του Υ­πουρ­γεί­ου Δη­μό­σιας Τά­ξης και των υ­πη­ρε­σιών του στρα­τού και της α­στυ­νο­μί­ας», ό­πως χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά α­να­φέ­ρε­ται στην Α­να­κοί­νω­ση – Κα­ταγ­γε­λί­α με την ο­ποί­α δια­ψεύ­δε­ται η α­νά­λη­ψη ευ­θύ­νης).

Το κεί­με­νο-κα­ταγ­γε­λί­α με το ο­ποί­ο δια­ψεύ­στη­κε η «α­νά­λη­ψη ευ­θύ­νης» δό­θη­κε στις ε­φη­με­ρί­δες Αυ­γή και Ε­λευ­θε­ρο­τυ­πί­α και α­να­δη­μο­σιεύ­θη­κε στο τεύ­χος 10 της Α­ΝΤΙ­ΣΤΡΑ­ΤΙΩ­ΤΙ­ΚΗΣ ΠΑ­ΛΗΣ.
Πέ­ρα α­πό κά­θε αμ­φι­βο­λί­α η «α­νά­λη­ψη ευ­θύ­νης» α­πο­τε­λού­σε προ­βο­κά­τσια. Η ο­ποί­α ό­μως δεν α­πευ­θυ­νό­ταν μό­νο στη συ­γκε­κρι­μέ­νη προ­σπά­θεια που α­φο­ρού­σε τη δου­λειά ε­νά­ντια στο στρα­τό.

Τρίτη 19 Ιανουαρίου 2010

Το χρονικό της δολοφονίας του Νίκου Τεμπονέρα


Γράφει η Καλλιόπη Αλαχούζου:

Δεκαοχτώ χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τη δολοφονία του 38χρονου καθηγητή Νίκου Τεμπονέρα από μέλη της ΟΝΝΕΔ Αχαΐας κατά τη διάρκεια μαθητικών κινητοποιήσεων. Το φθινόπωρο του 1990, η κυβέρνηση Μητσοτάκη ανακοινώνει πολυνομοσχέδιο για την Παιδεία που προβλέπει μεταξύ άλλων λειτουργία ιδιωτικών ΑΕΙ, κατάργηση της δωρεάν παροχής συγγραμμάτων, επιβολή χρονικού ορίου στις σπουδές, πιθανό περιορισμό του πανεπιστημιακού ασύλου, επιβολή ομοιόμορφης ενδυμασίας, έπαρση της σημαίας κ.ά.

Οι πρώτες καταλήψεις ξεκινούν στα τέλη Οκτωβρίου του 1990 ενώ, μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου, τα υπό κατάληψη γυμνάσια και λύκεια φτάνουν το 70% του συνόλου. Ταυτόχρονα γίνονται πολλές πορείες διαμαρτυρίας με συμμετοχή μεταξύ 10.000 και 30.000 ατόμων, σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής.

Η κυβέρνηση ελπίζει ότι το κλίμα θα εκτονωθεί με τις διακοπές των Χριστουγέννων, ενώ ο υπουργός Παιδείας δηλώνει ότι τα προεδρικά διατάγματα δεν θα εφαρμοστούν για ένα τρίμηνο, έως ότου γίνουν «πλήρως κατανοητά» από μαθητές και καθηγητές. Σύντομα, οι τρεις μήνες γίνονται δώδεκα και το νομοσχέδιο τροποποιείται μερικώς, χωρίς αλλαγές όμως στα σημαντικότερα σημεία (πειθαρχικές διατάξεις, περικοπές κ.ά.).

1985: Η ματωμένη επέτειος του Πολυτεχνείου


Γράφει η Καλλιόπη Αλαχούζου:

Στις 17 Νοεμβρίου του 1985, η πορεία για την 12η επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου είχε ξεκινήσει και ολοκληρωθεί ομαλά, χωρίς να σημειωθούν επεισόδια. Στα Εξάρχεια, μια ομάδα ΜΑΤ ανταλλάσσει λεκτικούς διαξιφισμούς με ομάδα νεαρών. Στο σημείο φτάνουν επιπλέον αστυνομικές δυνάμεις καταστολής από παρακείμενη «κλούβα» ενώ πολλαπλασιάζονται και οι νεαροί. Τα επεισόδια σύντομα εξαπλώνονται στο κέντρο της Αθήνας. Μια ομάδα νεαρών πετάει μολότοφ προς την κλούβα. Ο αστυνομικός Αθανάσιος Μελίστας, ήταν ο μοναδικός, που οι συνάδελφοι του τον περιγράφουν ως πανικόβλητο και εκτός εαυτού. Σημαδεύει και πυροβολεί πισώπλατα τον 15χρονο μαθητή Μιχάλη Καλτεζά, ο οποίος απομακρυνόταν από το σημείο και ο οποίος, σύμφωνα με τις μαρτυρίες, δεν συμμετείχε στα επεισόδια. Η σφαίρα βρίσκει στο κρανίο τον 15χρονο μαθητή.

Ο ανήλικος μεταφέρεται από ασθενοφόρο στον Ευαγγελισμό όπου απλά διαπιστώνεται ο θάνατός του. Το όνομά του προστίθεται στη λίστα των θυμάτων της αστυνομικής βίας σε επέτειο για το Πολυτεχνείο, μαζί με αυτά των Κούμη και Κανελλοπούλου Νέο παράθυρο.

Η είδηση της δολοφονίας του ανήλικου μαθητή προκαλεί την κατάληψη του παλιού Χημείου, στην οδό Σόλωνος, αλλά και του Πολυτεχνείου. Η Επιτροπή Πανεπιστημιακού Ασύλου, με πρόεδρο τον πρύτανη Μιχ. Σταθόπουλο, παρέχει άδεια εισόδου για το Χημείο στις αστυνομικές δυνάμεις.

Ι.Κουμής – Σ.Κανελλοπούλου: οι ξεχασμένοι νεκροί της αστυνομικής βίας


Γράφει η Έλλη Ισμαηλίδου:


Η απαγορευμένη αντιαμερικανική πορεία

Η δολοφονία των δύο νέων από τις δυνάμεις των ΜΑΤ δεν ήρθε σε τυχαία χρονική συγκυρία. Όπως αναφέρεται στο ιστορικό λεύκωμα της εφημερίδας «Καθημερινή», το φθινόπωρο του 1980 η κυβέρνηση Ράλλη είχε θέσει ως πρώτη προτεραιότητα μιας ιδιαίτερα φιλόδοξης ατζέντας την άρση όλων των εκκρεμοτήτων στις σχέσεις της Ελλάδας με το «δυτικό κόσμο». Στο πλαίσιο αυτό, στις 21 Οκτωβρίου 1980 η Ελλάδα έγινε ξανά δεκτή στη στρατιωτική δομή του ΝΑΤΟ, ενώ η κυβέρνηση είχε ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ για την ανανέωση των συμφωνιών παραμονής των αμερικανικών βάσεων στην Ελλάδα και ο Ευάγγελος Αβέρωφ, τότε υπουργός άμυνας, συμμετείχε για πρώτη φορά μετά την αντιπολίτευση στην Επιτροπή Πυρηνικού Σχεδιασμού του ΝΑΤΟ.

Η αντίδραση του λαού ήταν έντονη, ενώ διάχυτος ήταν ο αντιαμερικανισμός ιδίως ανάμεσα στους φοιτητές, καθώς ήταν φρέσκες ακόμα οι μνήμες της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο και του αμερικανικού παράγοντα στην ελληνική στρατιωτική Χούντα. Ωστόσο, για την κυβέρνηση, το ενδεχόμενο η πορεία για την επέτειο του Πολυτεχνείου να κινηθεί προς την αμερικανική πρεσβεία αποτελούσε εξέλιξη που έπρεπε πάση θυσία να αποφευχθεί. Έτσι, με συνοπτικές διαδικασίες η κυβέρνηση απαγορεύει στην πορεία να κατευθυνθεί προς την Αμερικάνικη πρεσβεία και θέτει ως όριο την πλατεία Συντάγματος: οι διαδηλωτές μπορούσαν να φτάσουν μόνο ως το Σύνταγμα και εκεί να διαλυθούν.

Η στάση της αντιπολίτευσης παραμένει υποτονική. Με το βλέμμα στραμμένο προς τους μετριοπαθείς ψηφοφόρους και μπροστά στην επιθετική στάση της κυβέρνησης που δηλώνει αποφασισμένη να σταματήσει με τη βία οποιαδήποτε προσπάθεια να φτάσει η πορεία στην πρεσβεία, ΠΑΣΟΚ και ΚΚΕ γρήγορα συμβιβάζονται με την κυβερνητική απαγόρευση. Στο ίδιο πλαίσιο, το κεντρικό συμβούλιο της ΕΦΕΕ – αποτελούμενο κατά πλειοψηφία από τα μέλη της ΚΝΕ και της νεολαίας ΠΑΣΟΚ – αποφασίζει να πειθαρχήσει στην απαγόρευση, ενώ η αριστερή μειοψηφία, αποτελούμενη από οργανώσεις όπως οι ΠΠΣΠ, ΑΑΣΠΕ, ΕΚΟΝ, Ρήγας Φεραίος-Β' Πανελλαδική, ΚΚΕ μ-λ, ΕΚΚΕ και άλλες, αποφασίζουν να συνεχίσουν προς την αμερικανική πρεσβεία.

1976-2008: Χρονικό κρατικών δολοφονιών


* 30 Απριλίου 1976. ΣΙΔΕΡΗΣ ΙΣΙΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ. Μέλος της αριστερής οργάνωσης Κ.Ο. Μαχητής, ο 16χρονος μαθητής κόλλαγε αφίσες στην πλατεία Κοτζιά την παραμονή της Πρωτομαγιάς του 1976, όταν κατέφθασαν τα αστυνομικά όργανα για συλλήψεις. Στην προσπάθειά του να ξεφύγει, παρασύρθηκε από διερχόμενο αυτοκίνητο στην Πειραιώς. Η κηδεία του μετατράπηκε σε μαχητική διαδήλωση με κεντρικό σύνθημα ‘Κάτω η Νέα Τρομοκρατία’.

* 11 Ιουλίου 1978. ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΣΙΡΩΝΗΣ. Ο ιδιόρρυθμος γιατρός βρήκε το θάνατο στις 11 Ιουλίου 1978, κατά τη διάρκεια νυχτερινής εισβολής των νεοσύστατων τότε ΜΕΑ στο σπίτι του. Είχε προηγηθεί πολυήμερη καμπάνια της εφημερίδας ‘Το Βήμα‘ για την εξουδετέρωσή του και τον τερματισμό της “ατμόσφαιρας ανυπαρξίας του κράτους” που δημιουργούσε η θορυβώδης παρουσία του στη μέση του Π. Φαλήρου.

* 28ης Ιουλίου 1980. ΣΩΤΗΡΙΑ ΒΑΣΙΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ. Μέλος της ΚΝΕ, η φοιτήτρια του Παντείου μοίραζε το μεσημέρι της 28ης Ιουλίου 1980 έξω από το εργοστάσιο της ΕΤΜΑ στο Βοτανικό προκηρύξεις για την εργατική διαδήλωση της επομένης εναντίον της λιτότητας. Εξερχόμενο λεωφορείο της εταιρείας τη χτύπησε, πολτοποιώντας το κεφάλι της. Το ίδιο βράδυ η 3η βάρδια του εργοστασίου προχώρησε σε απεργία διαμαρτυρίας, ενώ τα ΜΑΤ αναλάμβαναν να ‘καθαρίσουν’ την περιοχή από τους συγκεντρωμένους πολίτες. Με ανακοίνωσή της, η κυβέρνηση Γ. Ράλλη εξέφρασε τη δυσφορία της για “τις προσπάθειες που καταβάλλονται να πολιτικοποιηθεί το αστυνομικό δελτίο”. Εντελώς διαφορετική γνώμη είχαν φυσικά οι χιλιάδες κόσμου που συνόδευσαν την 21χρονη φοιτήτρια στην τελευταία της κατοικία με συνθήματα `Λεύτερος συνδικαλισμός’ και Όχι άλλο αίμα για την εργοδοσία’.